Altijd stabiel met de Lobster

‘Als ik dit volgende week op onze duikavond vertel, geloven ze me nooit!’ Maaike Sloots (21), duikster bij Red Lobster Divers, zet grijnzend haar masker af. Ze duikt al negen jaar, maar vanwege haar beperkte spierfunctionaliteit nog nooit met succes zonder dat een buddy haar stevig vast heeft. Tot vanavond. Met een brede lach helpt begeleider Jos van Bree haar uit het water. Ze kijken nog een keer naar de speciale constructie met handvatten en kunststof blokken aan Maaike’s duikfles. ‘Bij ons zijn meerdere duikers voor wie de normale combinatie trimvest-fles onvoldoende stabiliteit geeft onder water,’ vertelt Frans Lobbe van Red Lobster Divers, een stichting voor duikers met een beperking. ‘Duikers die niet zelf zwemmen omdat zij weinig of geen kracht in hun benen hebben, rollen om door de bouw van het trimvest en het gewicht van de fles. Ook heeft een normale configuratie weinig punten waar een begeleider voor langere tijd de duiker goed vast kan houden. Het handvat aan de kraan van de fles veroorzaakt bij begeleiders na verloop van tijd kramp in de hand of onderarm.’

Georgia van de Zande studeert aan de bekendste technische universiteit van de wereld: de M.I.T. in Cambridge. Zij volgt een opleiding tot Mechanical Engineer aan dit Massachusetts Institute of Technology en loopt stage in Nederland. Bedrijven uit Europa presenteren zich graag in Cambridge en bieden projecten aan waar studenten uit verschillende richtingen aan mee kunnen werken. Georgia koos voor een stage bij het Nederlandse toonaangevende ontwerpbureau MMID uit Delft. Hun techneuten en ontwerpers zijn bijvoorbeeld verantwoordelijk voor het beertender-vat van Heineken en de zelfscanzuil op Schiphol. Bij MMID is Georgia gaan samenwerken met stagebegeleider Rik van den Ende. Hij nam contact op met Red Lobster Divers en vroeg of er nog steeds behoefte was aan een trimvest dat speciaal geschikt is voor instabiele duikers die door een buddy door het water moeten worden geleid.

Handgrepen

Rik kent de problemen en de hoge kosten rondom het ontwikkelen van bijvoorbeeld speciale trimvesten. Hij heeft hier jaren geleden als student zelf onderzoek naar gedaan. Na overleg met Frans Lobbe gaf hij de Amerikaanse stagiaire Georgia de opdracht een constructie te ontwerpen die aan een willekeurige duikfles kan worden bevestigd. Deze constructie moest goede handgrepen hebben voor de buddy. Daarbij moest het voor de buddy op een ergonomisch prettige manier mogelijk zijn om de duiker door het water mee te nemen, en de constructie moest waar mogelijk een bijdrage leveren aan de stabiliteit van de duiker zelf. De realiseerbaarheid van het ontwerp zonder hoge kosten was ook een harde eis. Georgia, die op haar universiteit in Cambridge als wedstrijdzwemster elke dag in het zwembad is te vinden, nam de opdracht enthousiast aan.

Tijdens de primeur in het Pieter van den Hoogenband zwemstadion is na een half uur van alle gezichten af te lezen dat het ontwerp van de constructie een succes is. Als Maaike nog op de kant rechtop staat heeft de begeleider houvast aan de verticale stang die zich zo’n 10 centimeter van de duikfles bevindt. In horizontale stand in het water houdt de begeleider de twee horizontaal geplaatste handvatten vast. Deze vormen één geheel met de verticale stang en zijn asymmetrisch op de fles geplaatst omdat dit prettiger en minder vermoeiend voor de begeleider is. Een onverwacht groot effect hebben de vier stabilisatoren (drijvers) die met klittenband links en rechts van de handvatten bevestigd zijn. Zodra Maaike in het 5 meter diepe bad door begeleider Jos is uitgetrimd, leveren de vier drijvers haar net dat beetje extra stabiliteit dat zij zelfstandig kan zwemmen. Naast haar buddy, waarbij ze goed in evenwicht blijft. Doordat de vier kunststof blokjes ten opzichte van de horizontaal liggende duiker vrij hoog op de fles zijn bevestigd is het voor de duiker nauwelijks meer mogelijk om te kantelen. Bij duikers met instabiliteitsproblemen gebeurt dat dus wel als zij een normaal trimjacket met de luchtcompartimenten aan de voorzijde gebruiken.

Uit de printer

Naast het tweetal duikt Georgia van de Zande telkens naar beneden om met haar GoPro foto’s te maken. Na afloop bekijkt iedereen nog een keer het ontwerp met uitleg van Georgia en Rik van MMID. De eenvoudige bevestiging van gespen en klittenband functioneert prima. Het matzwarte kunststof materiaal van de constructie voelt prettig aan. De constructie is gemaakt van nylon omdat dit een vergelijkbare dichtheid met water heeft. Het is gefabriceerd met een 3D-printer van het bedrijf SKM Rapid Modelling uit Helmond, dat een belangrijke bijdrage heeft geleverd door de print (en dus de belangrijkste delen van de constructie) belangeloos ter beschikking te stellen. Ontwerpbureau MMID heeft alle overige kosten van het project gedragen in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Als iedereen zich aangekleed en vooral tevreden weer heeft verzameld, wordt het product officieel overhandigd aan Maaike. De Lobster, heet het vanaf nu. Stoer, sterk en stabiel onder water. Met een stevig schild op je rug en een prachtige knipoog naar Red Lobster Divers. Een geslaagd project in een unieke internationale samenwerking van de MMID Foundation, de Amerikaanse stagiaire, het Massachusetts Institute of Technology en Red Lobster Divers.

___________________________________________________

MMID

Het zou zomaar kunnen dat je iets van MMID thuis hebt. Het bureau met vestigingen in Delft, Essen, Ulm en Lübeck is de ontwerper van slimme thermostaten, het Heineken vat voor de beertender en een chocomelmachine, om maar een paar voorbeelden te noemen. Het delen van kennis en voor elkaar zorgen zit in de filosofie van het ontwerpbureau, dat een MMID Foundation heeft opgericht. Met deze stichting wil het MMID-team producten en kennis delen met degenen die daar normaal gesproken geen toegang tot hebben. Zoals bijvoorbeeld Red Lobster Divers, die het voor mensen met een beperking mogelijk maakt om deel te nemen aan de onderwatersport.

Inmiddels zijn er vijf duikers, onder wie Maaike, die de Lobster gebruiken. De handgreep is ook al in Zeeland getest. De komende maanden wordt de Lobster verder verfijnd en komt er een nieuwe versie met kleine luchtcompartimenten in plaats van de kunststof drijvers. ‘Met name voor de begeleiders van duikers met een beperking is de Lobster ergonomisch en praktisch een succes,’ zegt NOB-consulent Frans Lobbe.