Een verdrinking is altijd een drama op zich. Als het stoffelijk overschot van de drenkeling niet wordt gevonden heeft dat grote gevolgen voor de nabestaanden. Want naast de emotionele kant van een dergelijke gebeurtenis, ontstaan er ook praktische problemen. Zo keert de verzekering niets uit zolang een lichaam niet gevonden wordt. Niet alleen watersporters zoals recreatieduikers overkomt dit; ook matrozen en schippers van de beroepsvaart hebben ermee te maken.
Onder leiding van dr.Ir. Kees Pieters van het Kenniscentrum RDM hebben onderzoekers en studenten nu een product bedacht dat met kleine zenders en sonarontvangers werkt. Hierbij wordt gebruik gemaakt van gemakkelijk verkrijgbare technologie zodat het product betaalbaar blijft. Zoals sensoren die steeds goedkoper, kleiner en verfijnder worden. Het drenkelingen detectie instrument dat zij hebben ontwikkeld heeft de naam CHRR-badge gekregen. Dat staat voor “Customisable Hydrophonic Rescue and Recovery Badge”. Blijft een drenkeling vermist dan worden er vanuit zoekschepen signalen uitgezonden. De badge pikt dat geluid op en zendt vervolgens een eigen signaal terug dat weer wordt opgepikt. De kunst is nu te zorgen dat die techniek makkelijk en goedkoop verkrijgbaar wordt en breed wordt ingezet.
Het Kenniscentrum RDM werkt aan een badge waarmee hulpverleners drenkelingen kunnen terugvinden.
Natte robots
De vraag naar een manier om drenkelingen onder water snel te kunnen vinden kwam uit de binnenvaart. Marleen Buitendijk van de Koninklijke BLN-Schuttevaer (een brancheorganisatie van de binnenvaart) zegt: ‘We zochten contact met allerlei deskundigen, maar zonder resultaat. Want voor boven water zijn er talloze opsporingsmogelijkheden, maar voor onder water is er vrijwel niets.’ Uiteindelijk kwamen ze via Scheepsbouw Nederland terecht bij het Kenniscentrum RDM van de Hogeschool Rotterdam en Imtech-marine. Daar troffen ze Kees Pieters, die veel ervaring heeft in de industriële automatisering en robotica. Nieuwe technologieën en diensten worden bij het RDM-lab mogelijk gemaakt doordat allerlei deskundigheid met elkaar verbonden wordt. Zo is TNO betrokken bij het project, want dat instituut heeft al veel ervaring met onderwatergeluid en heeft recent een systeem ontworpen om ongewenste duikers in havens te traceren. Buiten de technische ontwikkeling denken de ontwerpers ook na over de productie-eisen en zelfs over de juridische consequenties van de ontwerpen. RDM was al bezig met ‘Smart Aquatic Drones’, ofwel ‘natte robots’ voor onderwaterinspecties.
Veel inzet
Voor het zoeken en bergen van drenkelingen bundelt het Landelijk Team Onderwater Zoekingen (LTOZ) de inzet van vakmensen met specialistische apparatuur (zoals sonar- en dregapparatuur), duikers en speurhonden. Dit onderdeel van de Landelijke Eenheid van de Nationale Politie maakt onder andere gebruik van het dregteam SOAD (Stichting Opsporings Apparatuur Drenkelingen) die zelf zoeksystemen heeft ontwikkeld. Daarnaast zijn er speciale speurhonden getraind om aan te slaan als ze menselijke geurmoleculen ruiken die uit water opstijgen. Ook maakt men veel gebruik van sonarapparatuur en van duikers van de Koninklijke Marine. Ondanks al die inzet duurt het soms dagen of zelfs weken voordat een drenkeling wordt gevonden. De CHRR-badge kan daar verandering in brengen.
De wens van de Veiligheidscommissie van de NOB is de CHRR-badge zo klein te maken dat deze aan de duikapparatuur kan worden bevestigd. De binnenvaartbemanningen hebben weer hun eigen specifieke eisen. Dankzij een sponsorgift van € 15.000,00 is de eerste stap in het onderzoek nu gezet.