Duiken voor de kost. Iets voor jou?

Als we met bezweet voorhoofd onze duikspullen de trappen opsjouwen, zien we bij het bereiken van de derde verdieping een bordje. “De lift komt in fase 2,” lacht het ons toe. Nou ja, de warming up hebben we weer gehad voor vandaag. Normaal is het een ander slag duikers dat hier de trap op loopt. En bij een normaal duikcentrum staan er ook geen onderwaterkettingzagen, –kniptangen en -lasapparaten in de vitrines. Hier wel. In Enkhuizen, pal aan het Markermeer, ligt het nagelnieuwe gebouw van BC Opleidingen. Sinds begin dit jaar worden hier beroepsduikers opgeleid. Jeroen Baars is eigenaar en oprichter en heeft het complex naar zijn eigen wensen en eisen laten neerzetten. Want beroepsduiken, dat is andere koek! ‘Een aantal jaren geleden zag ik al aankomen dat defensie zou stoppen met het opleiden van beroepsduikers,’ vertelt Jeroen. ‘Er was ruimte voor een nieuw opleidingscentrum. Vanuit mijn achtergrond (Jeroen is zelf beroepsduiker en eigenaar van Baars-CIPRO, een bureau voor onderzoek en advies onder de waterlijn) was het een logische stap om daarop in te springen.’ De bouw van het complex heeft 2 jaar geduurd.

De duiktoren vormt het hart van BC Opleidingen. Nieuwe beroepsduikers maken hier voor het eerst kennis met hun werkomgeving in een indoor duikbassin dat is gevuld met 480 kuub helder zwembadwater van 21 graden Celsius. Het bassin is onderverdeeld in een silo van 3,5 meter diepte, een tussenstuk van 1,3 meter diepte en een toren van 9 meter diepte. Op de bodems van de bassins zitten haken en ogen waar lijnen doorheen getrokken kunnen worden om opleidingssituaties na te bootsen, zoals het benaderen van een autowrak. Er zijn 22 camera’s in de wand gemonteerd die op verschillende diepten elke beweging en actie van de cursist vastleggen. De beelden worden gebruikt voor de evaluatie van de oefeningen. De beroeps-in-spé heeft overigens niet lang plezier van het heldere water. Al snel moet hij of zij (BC Opleidingen heeft tot nu toe 3 vrouwelijke beroeps opgeleid) de oefeningen met geblindeerd masker doen, want een beroeps duikt meestal op de tast. Naast de toren wordt nog een diepe put van 21 meter gegraven die wordt gevuld met water uit het Markermeer. ‘Hier kunnen de cursisten straks oefenen op grotere dieptes, bij slecht zicht en weinig licht,’ legt Jeroen uit tijdens de rondleiding. ‘En vanuit het duikcentrum lopen we zo het Markermeer in. Hier hebben we een haventje voor de deur, steigers en zandbodems. In het Markermeer worden ook nog tot 50 meter diepe putten uitgegraven die we voor de opleiding kunnen gebruiken. Zo hebben we alle omstandigheden en dieptes bij elkaar die beroepsduikers in hun latere werk tegenkomen.’

Gedesoriënteerd

Aan een duik in het Markermeer moeten we niet denken maar we maken ons wel graag klaar voor een funduik in de toren. Als we naar boven lopen, komen we langs de buitenkant van de bassins en de technische ruimtes. Het complex is niet aangesloten op het gas en wordt volledig verwarmd door heatpipes op het dak, in koude tijden geholpen door zes gigantische warmtepompen. Het uitzicht vanuit de lesruimten over het Markermeer is grandioos. Eenmaal bovengekomen pakken we onze camera’s en duiken de 9 meter diepe silo in. De diameter van 6 meter voelt krapper dan hij van buitenaf lijkt. Met nog 10 man van een verenigingsduik erbij zou het erg vol zijn. Een platform op 5 meter diepte tegen de wand biedt uitkomst en zittend op dit rek pruts ik wat aan de instellingen van mijn camera. Eenmaal terug op de bodem raak ik verrassend snel gedesoriënteerd. De licht glimmende roestvrijstalen wand van de silo heeft geen hoeken. We steken over en gaan naar het ondiepe bassin. Het licht van buiten valt hier door grote ramen in het water en dat maakt het leuk om weer te experimenteren met onze camera’s. De mooie lichtinval op het ondiepe tussenstuk geeft een hele gekke sfeer. Golfjes en zonlicht op metaal, prachtig!

‘Beroeps duiken in parkeergarages in aanbouw, sluizen, kanalen, havens en grachten.’

Een beroeps zal niet snel oog hebben voor de lichtinval. Als-ie überhaupt al wat ziet. Sportduikers willen duiken, het liefst met goed zicht en mooi weer, legt Jeroen uit als ik hem vraag naar het grote verschil tussen sport- en beroepsduikers. ‘Beroepsduikers daarentegen, moeten duiken, ongeacht de omstandigheden. Wij duiken op objecten en in situaties die voor sportduikers onbekend zijn en blijven. Denk aan reparatiewerk bij sluizen en bruggen, schilderen of lassen onder water en aan inspectie van kademuren (op de tast) en dan rapport uitbrengen over de staat van de muur. Of bij nul zicht een damwand schoonspuiten. Beroeps duiken in parkeergarages in aanbouw, sluizen, kanalen, havens en grachten. Heb je in een dierentuin weleens gezien dat een duiker het glas van het aquarium schoonmaakt? Nou, dat is dus ook een beroepsduiker! De brandweer beschikt over teams die zoeken en bergen, bijvoorbeeld na een ongeval met een auto en bij vermissing van een persoon. Bij de douane zijn duikteams, dat zijn echte zwemmers. Ellenlange scheepsrompen struinen zij af op zaken die er niet horen, zoals containers waarin drugs worden vervoerd. En ook duikende wetenschappers leiden we op. Archeologen of biologen die voor hun onderzoek onder water moeten.’

Solo

In Nederland zijn er rond de 1500 beroepsduikers aan het werk in al deze verschillende takken van sport. De gemene deler is dat een beroeps altijd solo duikt, met een stand-by duiker en een duikploegleider op de kant. De opleiding kent 2 niveaus. De categorie A- duiker neemt zelf lucht mee, net als sportduikers. Meestal draagt de duiker wel een volgelaatsmasker ter bescherming tegen vuil water en voor de communicatie met de kant. De A-duiker mag tot maximaal 30 meter diepte werken. Daarna komt de B-opleiding in beeld, die gaandeweg steeds zwaarder wordt. Het grote verschil is dat deze duiker vanaf de kant door een slang van lucht wordt voorzien. Als regel duiken zij met een helm: een Kirby Morgan bandmasker 18B of de Kirby Morgan superlight 27B. Het hoogste niveau is B4. Die gaat tot 50 meter waarbij gebruik wordt gemaakt van een wet-bell. Dat is een halfopen duikerklok die boven het werk wordt neergelaten – een beetje oneerbiedig te vergelijken met een lift. Het is ook een veilige haven voor de duiker als er iets misgaat. Verrassend genoeg gaat de opleiding tot beroepsduiker heel snel. In 5 tot 12 weken is de man of vrouw al opgeleid tot beroepsduiker, vertelt Jeroen. ‘Voorwaarde is wel dat er een steekje los moet zitten om het in dit prachtige werkveld vol te houden!’ lacht hij. Serieus weer: ‘Er is veel aandacht voor veiligheid. Je leert jezelf en je collega bij nul zicht te redden, nog voor je het eigenlijke werk onder water leert. De volgende stap is duikmedisch begeleider, en daarna duikploegleider. Die draagt de verantwoordelijkheid voor de totale duikoperatie: voorbereiding, veilige en goede uitvoering en de nazorg. Beroepsduiken is ook betrekkelijk veilig, met jaarlijks gemiddeld minder dan 1 ongeval.’

Wil je het leven van een beroepsduiker heel even zelf ervaren? Dat kan. Buiten de opleidingsdagen is de duiktoren open voor sportduikers. Je kunt rondzwemmen in het bassin, de Kirby Morgan proberen en een droge duik maken in de decompressietank die op het terrein staat (zie kader). De duiktoren en decotank zijn niet heel groot maar liggen vlakbij elkaar. Het is dus goed te doen om elkaar af te wisselen bij een duik in de toren en een ervaring in de decompressietank. En passant kun je alles opzuigen wat je wil weten over de opleiding tot beroepsduiker. Meer weten over beroepsduiken? www.bc-opleidingen.nl

________________________________________________________________

Duik als een pro

Nieuwsgierig naar het reilen en zeilen bij BC Opleidingen? Totally Scuba organiseert in samenwerking met BC Opleidingen de bezoeken voor sportduikers. Een nieuwe duikervaring (met je eigen spullen) in een totaal andere omgeving. Op vrijdagavonden en zaterdagen kun je duiken met de Kirby Morgan duikhelm en een droge duik maken tot 50 meter in de beschermde omgeving van de decompressietank. Leuk en interessant om te ervaren wat het effect is van de diepteroes. Wie krijgt er last van, na welke tijd, op welke diepte? Verschilt dit per persoon of is het voor ons allemaal hetzelfde? Neem wat rekensommen mee en je merkt al snel het verschil. In de decompressietank is plaats voor 3 personen. Je moet wel een beetje vlot kunnen klaren. Wil je meer uitdaging en een teambuilding doen met jouw vereniging of duikvrienden? Totally Scuba werkt aan een dagvullend programma waarbij teams van 3 personen het tegen elkaar opnemen. Je voert opdrachten uit in de torens en het buitenwater, die je skills verbeteren en onderlinge band versterken. www.totallyscuba.nl