Een film maken: iedereen kan het!

Sinds 2014 kennen we op initiatief van de cineasten Klaudie Bartelink en Edward Snijders het Open Nederlands Kampioenschap (ONK) onderwater-videografie. De wedstrijd voor filmers is een onderdeel geworden van het ONK onderwaterfotografie. Veel sportduikers gaan iedere week met een Gopro of iets dergelijks het water in om onderwaterleven in bewegend beeld vast te leggen. Tel daarbij op dat de meeste fotocamera’s tegenwoordig ook videobeelden kunnen maken, dan is het vreemd dat de populariteit van filmen zich niet laat terugzien in het aantal deelnemers aan het ONK. Wat is er voor nodig om aan het kampioenschap deel te nemen? Vooropgesteld: iedereen kan deelnemen. Ben je onzeker over je eigen filmkunsten dan kun je deelnemen in een beginnersgroep maar waarom zou je niet meteen meestrijden om de hoogste eer?

Als je een video maakt is het zaak een verhaal te hebben. Youtube staat vol met onsamenhangende filmbeelden die, al dan niet voorzien van een muziekje, die al snel gaan vervelen. Toch kan iedereen – ook jij – een leuke onderwaterfilm maken. Het begint met het verhaal! Wat wil je vertellen?

Afwisselen

Een verhaallijn bestaat ruwweg uit drie delen. Er is een intro, een middenstuk en het einde. Het intro maakt duidelijk waar de film zich afspeelt. Het middendeel vormt het leeuwendeel van je verhaal en het slotstuk breit er een mooi einde aan. Wanneer je simpelweg een duik in een verhaal wilt vangen dan begin je heel eenvoudig met bovenwater opnames van de duikstek. Neem wat opnamen van duikers die zich aankleden en te water gaan en voilà: je begin is gemaakt. De kijker weet waar de film (jouw verhaal dus) zich afspeelt. In het middendeel is plaats voor de onderwaterbeelden. Om de film niet te eentonig te maken wissel je totalen, half totalen en close-ups regelmatig af. Dat klinkt als vaktermen maar laat zich eenvoudig uitleggen. Een totaal laat bijvoorbeeld een kreeft zien in zijn omgeving (denk aan de oesterbanken eromheen, wat wier en eventueel wat in de omgeving van de kreeft scharrelende krabben). Een half totaal laat de kreeft al van dichterbij zien. De kreeft vult het beeld nu half. Bij een close-up zie je de kreeft van heel dichtbij met veel details van zijn scharen, kop en voelsprieten.

Nu is het geen wet van meden en perzen dat je voor elk dier drie soorten shots maakt. Je kunt ook overzichtsbeelden van de onderwaterwereld afwisselen met een totaal shot of een close-up. Dat is in te vullen met behulp van je eigen creativiteit. Zodra het tijd is voor een slotstuk beweeg je simpelweg de camera van onder water naar boven water. Je kunt nu de opname wegfaden naar een zwart beeld en iedere toeschouwer begrijpt dat de duik ten einde is. En zo heb je een heel verhaal verteld in een filmpje van enkele minuten. Een kind kan de was doen!

Vertellen

Wil je zelf een verhaal schrijven? Bedenk dan van te voren wat je wil vertellen. Een mini-documentaire over een snotolf in de Oosterschelde, terwijl je weet dat de wedstrijddagen in mei en juni vallen, heeft weinig kans van slagen. Maak een verhaal waarin het succes niet afhangt van het al dan niet zien van bepaalde dieren: zo maak je het jezelf al een stuk gemakkelijker. En hou het simpel. Een eenvoudig verhaal is vaak veel interessanter dan een ingewikkeld script en laat zich in de beperkte lengte van de film veel gemakkelijker vertellen.

Een video opnemen is een, het monteren is twee! Op het internet vind je verschillende (gratis) programma’s voor videomontage. Microsoft Moviemaker wordt niet meer ondersteund maar is zeker nog ergens te downloaden. Voor de Apple fans is er Apple iMovie. Een andere mogelijkheid is het gratis programma OpenShot Video Editor dat voor verschillende platforms beschikbaar is. Met de diverse online lessen is het niet al te moeilijk om je eerste videoproductie te maken! Pas wel op met alle effecten die met de software mogelijk zijn. Wees spaarzaam in het gebruik van alle foefjes en kunstjes die de software je biedt. Teveel van dit soort effecten en overgangen maken een film juist weer amateuristisch. Gebruik ze alleen als ze je verhaal ondersteunen.

Muziek

Tot besluit nog een waarschuwing: let op de muziek die je gebruikt. Voor je het weet schend je de auteursrechten van een artiest. Zoek op het internet naar ‘Public Domain Music’ of ‘Royalty Free Music’. Er is een grote variatie aan gratis muziek verkrijgbaar zodat je ongetwijfeld de muziek vindt die je bij het verhaal vindt passen. Gebruik in de  montage de maat van de muziek om het moment van een beeldwisseling te bepalen. Zo vormen beeld en geluid een eenheid.

Inspiratie nodig? Kijk naar series als BBC Blue Planet, films (De Nieuwe Wildernis) of andere natuurdocumentaires en kijk hoe overgangen worden gebruikt. Let op hoe de filmers het onderwaterleven in beeld brengen en kopieer dit zonder schroom. Na verloop van tijd ontwikkel je als vanzelf een eigen stijl met eigen voorkeuren. Maar blijf filmen! Maak je eigen verhaal en doe mee aan het Open Nederlands Kampioenschap Onderwater Videografie 2018. We zien je bij de prijsuitreiking!

_____________________________________________

Wedstrijddagen ONK 2018

Ook in 2018 organiseert de NOB het Open Nederlands Kampioenschap onderwaterfotografie en –videografie. Er zijn verschillende wedstrijden voor fotografen en filmers. Het maakt niet uit of je nauwelijks nog ervaring hebt of dat je al hele mooie beelden maakt. Afhankelijk van je ervaring kun je kiezen aan welke wedstrijd je meedoet. De wedstrijd wordt gehouden in twee periodes: de week van 7-13 mei en van 11-17 juni. Meer informatie, reglementen en inschrijving zie www.fotokampioenschap.nl