Ik zit een beetje te wiebelen op mijn stoel. De keuringsarts die mijn resultaten bekijkt, is nog wat aan het verwerken in de computer en ik wacht. Bij defensie op bezoek word je stiller dan je normaal bent en eerlijk is eerlijk, ik ben ook gewoon moe. Die fietstest? Zwaar. De totale indruk van een middagje testen bij het Duikmedisch Centrum? Een hele ervaring.
Bij Defensie werken zo’n vijfhonderd duikers. Dat zijn de kikvorsmannen van het Korps Mariniers en Korps Commandotroepen, onze misschien wel meest tot de verbeelding sprekende leden van de krijgsmacht. En er zijn instructeurs, marineduikers, genieduikers, en nog veel meer disciplines (zie kader). De keuring die ik net deed is onderdeel van een heel traject. Ook voor mij geldt: om te mogen meekijken en mee te kunnen duiken bij Defensie zal ik door de testen op fysieke en psychische belastbaarheid en stressbestendigheid heen moeten.
Militairen zijn stoer en fit, maar bij het duiken komt er water bij kijken. En dat maakt het verschil. Niet iedereen kan daar even goed mee dealen
Ik heb zojuist een heel aantal testen doorstaan. Ik ben gemeten, gewogen en doorgelicht, had een uitgebreid longfunctieonderzoek, kreeg een elektrocardiogram, gehoortest, lichamelijk onderzoek, een lange vragenlijst, moest een saneringsbewijs van mijn tandarts tonen en legde een conditietest (maximale fietstest) af. Toegegeven, ik ben geen twintig meer, zelfs twee keer die leeftijd, maar heb redelijk wat conditie, sport bijna dagelijks, eet gezond en ben redelijk fit. Tenminste, daar ga je vanuit. Het valt me tegen, ik val echt bijna van die fiets.
Zwembadsessies
De eerste dag – een paar weken eerder – in Den Helder kijk ik mee in het zwembad. Jonge mannen, die toch al wat skills op het gebied van overleven hebben, steken voor het eerst deze opleiding het hoofd onder water. Een masker vliegt nog net niet door de lucht. Eentje komt proestend boven, vergeten de automaat in zijn mond te steken. En een ander blijft maar niet beneden, plop daar is hij weer.
Een instructeur kijkt op de kant rustig toe, terwijl begeleiders in het water de boel in goede banen leiden. De meeste cursisten hebben nog nooit gedoken, maar ze zullen snel leren. ‘Over een paar weken zijn deze jongens waarschijnlijk in het water met een rebreather of trimix met droogpak aan. Volledig gewend aan water en materiaal’, zegt de instructeur. ‘En een paar zijn dan afgevallen. Omdat ze het fysiek niet trekken misschien, maar meer waarschijnlijk omdat de mentale component van water groot is. Dat water is gewoon niet voor iedereen.’
Testen en vragenlijsten
Dat beaamt ook Luitenant ter Zee Ernst Butje, Selectie Adviseur bij het Ministerie van Defensie. Hij spreekt in zijn functie kandidaten voor opleidingen bij het DCPL in Amsterdam. Op zijn afdeling, voluit Dienstencentrum Personeelslogistiek vinden de gesprekken met kandidaten plaats. ‘Militairen zijn stoer en fit, maar bij het duiken komt er water bij kijken. En dat maakt het verschil. Niet iedereen kan daar even goed mee dealen.’
Tijdens het doorlopen van de totale sollicitatieprocedure, kreeg ik ook nog wat andere vragenlijsten en testen. Een uitnodiging voor een capaciteitentest en een persoonlijkheidsvragenlijst staan vrijwel direct in mijn mail. Ik doe ze maar meteen, ergens in je hoofd spookt: Defensie laat je niet wachten. Het zijn vragen om je hoofd bij te houden. Welke afbeelding volgt op deze reeks? Wat is het volgende getal? Wat zijn de relaties tussen de woorden? Het gaat me denk ik goed af, maar een uitslag krijg ik (nu) niet. Jammer.
Gesprekken zijn leidend
De persoonlijkheidsvragenlijst is ook geen makkelijke invuloefening, maar gaat in ieder geval over jezelf. De keuzes, je achtergrond, je handelingsperspectief, alles komt langs. Het lijkt me een ingewikkelde lijst als je 18 jaar bent en net van school komt, maar aan de andere kant is het ook gewoon wie je bent, en dat is geen reden om je af te keuren. Als ik beiden heb ingevuld, ga ik hierover een tijdje later in gesprek met Selectieadviseur Butje. Mijn testen zijn niet zozeer leidend in dit gesprek, hij legt uit hoe dat normaal gaat: ‘Er zit in het werk van defensieduiker een grote mentale component. De vragenlijsten zijn om daar zicht op te krijgen. Jij vult de testen in, maar die bekijk ik niet in detail voor wij in gesprek gaan. We bespreken de heftige zaken in je leven, hoe je omgaat met werkgerelateerde stress en wat je persoonlijkheid is. Ben je contentieus, werk je goed routineus, ben je niet snel onder de indruk? Weet je wanneer het genoeg is, waar je grenzen liggen? Daarna bekijk ik de testen gedetailleerder. Zo heb ik geen vooroordeel.’ Na het gesprek met de kandidaat gaat Butje in overleg met een collega en geven zij een positief of negatief advies. Waar normaal geldt dat je afvalt bij onvoldoende capaciteit en Defensie dat moet aantonen, gaat het bij de duikers andersom: ‘Wij maken aannemelijk dat je het wél kan, anders is het te risicovol.’
Vervolg
Binnenkort mag ik het water in. Het zwembad lonkt, voor de zwemtesten die ook nog horen bij de opleiding. En daarna mag ik vlak na de zomer mee naar Zeeland voor het echte werk onder water.
Wil je meer weten over duiken bij Defensie? Kijk op Werkenbijdefensie.nl.
Beroepsduikers
Er zijn ongeveer 500 beroepsduikers bij Defensie. Bijvoorbeeld:
- duikers van de Netherlands Maritime Special Operations Forces (NLMARSOF) van de Koninklijke Marine;
- duikers van de Defensie Duikgroep van de Koninklijke Marine;
- instructeurs van de Defensie Duikschool onder leiding van de Koninklijke Marine;
- duikartsen en duikziekenverplegers van het Duikmedisch Centrum (DMC) van de Koninklijke Marine Marine;
- duikers van het Korps Commandotroepen van de Koninklijke Landmacht;
- duikers van constructiepeloton en bij de 11 Luchtmobiele Brigade van de Koninklijke Landmacht;
- duikers van het vlieg-, opleidings-, en trainingscentrum van de Koninklijke Luchtmacht;
- duikers van de Brigade Speciale Beveiliging van de Koninklijke Marechaussee.
Andere beroepsgroepen die gekeurd worden op het DMC zijn:
- bemanningsleden van onderzeeboten (die elke 5 jaar gekeurd worden);
- persluchtmaskerdragers van het Korps Marinebrandweer;
- civiele duikers, bijvoorbeeld werknemers van inshore- en offshore-duikbedrijven, de brandweer en Rijkswaterstaat.
Onderdelen van een arbeidsgezondheidskundig onderzoek (AGO)
Wie eenmaal duiker is, moet elk jaar medisch gekeurd worden tijdens zijn loopbaan als duiker. Het DMC in Den Helder voert de medische keuringen uit. Een duikerskeuring bestaat uit de volgende onderdelen:
- lengte, gewicht, vetpercentage, bloeddruk
- uitgebreid longfunctieonderzoek
- elektrocardiogram
- conditietest (maximale fietstest)
- gehoortest
- lichamelijk onderzoek
- tonen saneringsbewijs tandarts
Bij een eerste keuring vraagt het DMC een röntgenfoto van jouw borstkas en longen.