Grotduiken in een fotostudio

Duiken op een plaats waar nog maar weinigen zijn voorgegaan, is een droom voor iedere duiker. De Viroit grot in Albanië is zo’n plek. Deze grot staat al een tijdje op mijn verlanglijstje van speciale duikbestemmingen. Er is echter over het duiken in dit land bijna geen informatie te vinden. En al helemaal niet over grotduiken in Albanië. Zelfs voor een Europeaan is dit land een witte vlek op de landkaart. Mijn aandacht voor deze aparte bestemming werd getrokken door een filmpje van het duikteam van een Poolse duiker. Hierop kun je duidelijk zien dat het water zeer helder is en het onderwaterlandschap op zijn minst spectaculair. Ik besluit dan ook een poging te wagen en stel een team samen om de duiken te gaan maken. Na een grondige voorbereiding en de nodige afspraken zijn we klaar om met ons team van drie duikers en een niet-duiker te vertrekken.

Omdat we weten dat er ter plaatse geen duikshops zijn, nemen we alle duik- en filmmateriaal mee in een grote bestelwagen. Ikzelf en Karl van der Auwera – mijn duikbuddy sinds vele jaren – duiken met een rebreather. Tom van Herp duikt met open circuit. De planning is om de afstand in twee dagen te overbruggen. We moeten in totaal ongeveer 2400 kilometer afleggen en onze eerste halte is voorzien in Kroatië die we na een rit van meer dan achttien uur bereiken. De volgende dag moeten we nog 800 kilometer verder rijden, maar nu zijn de wegen slechter. Deze laatste etappe kost ons nog eens vijftien uur. Het is dan ook laat in de avond wanneer we ons hotel in Gjirokaster bereiken. We bevinden ons in het zuiden van Albanië, richting de grens met Griekenland. We hebben het hotel op voorhand geboekt en de communicatie verloopt vrij vlot. Tijdens ons verblijf zijn de eigenaren zeer behulpzaam en worden we uitstekend geholpen.

Overweldigend

De volgende dag zijn we vroeg uit de veren om de duikplaats te verkennen. Ik had van een Poolse duiker inlichtingen gekregen over de precieze plaats waar we in het meer te water moeten gaan. Dat blijkt geen overbodige luxe want het meer is vrij groot. Bij aankomst blijkt dat we met de auto niet tot bij de duikplaats kunnen rijden. De weg is afgesloten met een hek met een hangslot. Een tegenvaller: de afstand van de parkeerplaats naar de waterkant is zeker 200 meter en het zou een hels karwei worden om alle duikmateriaal en camera’s ter plaatse te krijgen. Gelukkig is er iemand ter plekke die verantwoordelijk is voor het hek. Na wat onderhandelen maakt hij het hek voor ons open en kunnen we tot het meer rijden. De omstandigheden in het meer zien er op het eerste gezicht zeer goed uit. Het zicht is spectaculair en we kunnen zo dertig meter in de diepte kijken. We zien wel dat er veel water uit de grot in het meer stroomt. We maken ons snel klaar voor de eerste duik. De oevers van het meer zijn dichtbegroeid met waterplanten maar we vinden snel een plaats waar de begroeiing wat dunner is. Ik ben de eerste van het team en zodra ik door de planten ben gezwommen, kan ik voor het eerst de schuin aflopende oevers bekijken. Het is een overweldigende aanblik. Het water is kristalhelder met een zicht van minstens veertig meter. De zonnestralen schijnen door het gladde wateroppervlak en dringen door tot op de bodem, hier dertig meter diep. Ik begin direct met filmen en als mijn buddy’s zich bij me voegen, laten we ons naar de bodem zakken. Op een diepte van ongeveer dertig meter vinden we de ingang van de grot. Maar we merken al snel dat de stroming te sterk is om zonder touw binnen te komen en we besluiten onze eerste duik daarom buiten de grot voort te zetten. Het wordt niettemin een fantastische ervaring; de duikplaats is door de weelderige plantengroei en de bijzondere rotsformaties echt onbeschrijfelijk.

Stroming

Na de eerste duik overleggen we met het team hoe we het beste de grot kunnen binnenzwemmen. We besluiten om een touw naar binnen te leggen, waaraan het team met de camera’s zich dan naar binnen trekt. De taak om het touw in de grot vast te maken wordt uitgevoerd door Karl. Ikzelf blijf bij de ingang wachten voor het geval zich problemen voordoen. Het is echter maar een kort stukje in de ingang waar de stroming het sterkst is, en Karl heeft het touw korte tijd later al aan een grote steen gebonden. De rest van het team trekt zich nu redelijk gemakkelijk naar binnen en zwemt de grot in voor de verdere verkenning. Met een grote camera is het voor mij toch nog een karwei om tegen de stroming in naar binnen te komen, maar de aanblik van de prachtige rotsformaties maakt alles goed. Eerst zwemmen we een stuk door een lange gang om daarna in een grotere kamer uit te komen. Hier maakt de gang een steile duik naar beneden. Het is een verticale afdaling in zeer helder water. De kleur van de rotsformatie wisselt af van donkerbruin tot lichtgeel. Met onze sterke lampen verlichten we grote delen van de grot en dit levert een spectaculair schouwspel op. We dalen met ons team af tot een diepte van maximaal zestig meter. In de buurt van de Viroit grot is er geen enkele voorziening om een decompressieongeval te behandelen en we willen het vooral veilig houden. We houden de bodemtijden ook vrij beperkt omdat een van de teamleden met open circuit duikt.

Relaxed

De Viroit grot is voor een onderwaterfotograaf een echte studio. We hebben ook geluk met de omstandigheden. Goed weer met veel zon en daarbij ook nog eens weinig wind, zodat de stralen van de zon goed door het wateroppervlak dringen. De volgende duiken verkennen we ook enkele zijgangen van de diepe schacht. Er is ook een gedeelte van de verticale schacht die naar boven loopt en uitkomt in een luchtbel. Jammer genoeg hebben we geen tijd om al deze ruimtes te verkennen. De stroming in de grot is bij nadere beschouwing helemaal niet sterk en we kunnen vrij relaxed rondzwemmen. Het lijkt ook alsof de stroming in de opeenvolgende dagen steeds minder wordt. Door de constante flow van het water blijft het zicht in de grot steeds optimaal. Alleen als we te water gaan, moeten we opletten om niet te veel onderwaterplanten te beroeren. Deze blijven dan lange tijd rondzweven en dat is te zien op de foto’s na de duik.

Hier maakt de gang een steile duik naar beneden. Het is een verticale afdaling in zeer helder water.

Na onze duiken worden we door verschillende Albanese tv-stations geïnterviewd. Ze zijn oprecht geïnteresseerd in onze activiteiten. De lokale mensen met wie we in contact kwamen om onze expeditie tot een goed einde te brengen, waren allemaal heel behulpzaam. De dagen na onze grotduiken bezoeken we enkele bezienswaardigheden en musea die zeker de moeite waard zijn. Albanië kan de komende jaren zomaar eens een van de duik-hotspots in Europa worden!

______________________________________________________________

Grotduiken? Eerst een opleiding!

Als je ooit op vakantie een grot tegenkomt, weersta dan de verleiding naar binnen te gaan. Grotduiken is een specialisme dat bijzondere vaardigheden en technieken vereist. Leren grotduiken? Dan is de NOB-specialisatie “Grotduiktechnieken open water” een goed begin. Tijdens deze specialisatie leer je de basis grotduiktechnieken toe te passen in open water. Je maakt kennis met de materialen die worden gebruikt en je leert waar je op moet letten bij het maken van een grotduik. Na het volgen van deze specialisatie ben je klaar om een grotduikopleiding bij een andere duikorganisatie te volgen. Deze worden gegeven door organisaties die zijn gespecialiseerd in technisch duiken, zoals IANTD, TDI of GUE.