Creativiteit is een van de eigenschappen waarover een fotograaf moet beschikken. Zeker als je meedoet aan wedstrijden. Dan moet je opvallen bij een jury die vaak dezelfde beelden voorbij ziet komen. Zeker bij de grote, internationale wedstrijden geldt dat een jury de ingezonden foto’s bij de eerste selectie niet langer dan twee tot drie seconden bekijkt. In die korte tijd moet je dus een diepe indruk met je foto maken, met een beeld dat eruit springt. Je kan hiervoor op zoek gaan naar diersoorten die nauwelijks voorkomen of hele schuwe dieren achterna zwemmen. Als ze dan nog mooi in beeld zijn gebracht, maak je kans om in de prijzen te vallen. Een andere manier om op te vallen is creatief om te gaan met hoe je iets in beeld brengt. Denk daarbij maar aan de snoot die veel wordt gebruikt en allerlei attributen die erbij zijn gekomen: magic balls, magic tubes, lensfilters, kleurfilters, bokehmakers, enzovoort. Het lijkt wel alsof alles al uitgevonden is. Je moet over een heel creatief brein beschikken om met iets nieuws te komen dat ook nog eens aanslaat bij een jury.
Ideeën opdoen
Persoonlijk werk ik graag met modellen. Bij mijn voorlaatste deelname aan de kampioenschappen in Nederland en België haalde ik goede resultaten met mijn foto’s van een zeemeermin. Ze eindigden in beide wedstrijden op de eerste plaats in de categorie groothoek met model. Het waren niet de allereerste foto’s van een zeemeermin, maar ik was wel de eerste die met dergelijke foto’s voor de dag kwam bij een shoot-out wedstrijd. Voor mijn deelname aan het ONK zoet water van afgelopen jaar was ik op zoek naar ideeën om creatief uit de hoek te komen. Je moet een onderwerp vinden met een mooi bijpassende achtergrond en dan liefst nog in helder water. Eén van de plekken waar je ideeën kan opdoen is het internet. Zoek maar eens op “onderwaterfoto’s” en je krijgt meteen enkele duizenden beelden voorgeschoteld. Ja maar dat is kopiëren, hoor ik je al denken. Natuurlijk! Tenminste als je de foto exact wil namaken. Dat mag echter nooit de bedoeling zijn. Soms haal ik mijn ideeën uit een samenraapsel van foto’s of maak ik mijn eigen interpretatie van een beeld dat ik ergens zag. Het kan zelfs zijn dat je op een idee komt en dat dan later toch blijkt dat je niet de eerste was.
Voorbereiding
Tijdens een van mijn internet-zoektochten viel mijn oog op een foto van een meisje in een luchtig zomerjurkje op een onderwaterschommel. Het beeld sprak me meteen aan en bleef hangen. De vraag was of ik zoiets kon maken in het koude water van een zoetwaterplas. Modelfotografie vraagt veel meer voorbereiding dan een “gewone” onderwaterfoto met een duiker in beeld. Allereerst moest ik aan het materiaal komen: een zitplankje, touwen, bloemen, drijvers en spaghetti-band. Gelukkig heb ik een creatieve vrouw die alles voor me vond. Het eerste werk was de bloemenslinger met kabelbinders stevig vastmaken aan de touwen van de schommel. Daarna maakte ik nog enkele loodblokjes vast onder het houten zitje zodat deze goed onder water bleef hangen. De touwen maakte ik vast aan twee opblaasbare drijvers waartussen ik de spaghetti-band vastmaakte. Zo bleven de touwen op dezelfde afstand van elkaar hangen en hadden we meteen een drijfmiddel waar Kelly kon op adem komen. De constructie was klaar, nu was het kwestie om iemand te vinden die het aankon om in een zomerjurkje op twee meter diepte op een schommel te gaan zitten. Model Kelly (Mermaid Nyxe) vond het een grandioos idee en was meteen bereid om mee te doen.
Werk met ervaren modellen die weten waar ze mee bezig zijn en stel de veiligheid voorop.
Daarna was het tijd om een locatie te vinden. Ik wilde een mooie achtergrond ergens dicht tegen de oever. Een plek waarvoor we niet te ver moest lopen en zwemmen. Voor het ONK zoet water moest dat een locatie in Nederland zijn. Na wat opzoekwerk kwam ik uit bij de Nionplas bij Raamsdonksveer (Noord-Brabant). Ik maakte een verkenningsduik en kwam enthousiast terug boven. Het water was redelijk helder en op verschillende plekken had ik tegen de oever boomstammen gevonden die mooi waren overwoekerd met algen.
Opwarmpauze
Op een mooie zomerdag was het zo ver: de schommel hing op de ideale plek, Kelly zat op de schommel en veiligheidsduiker Linde hing achter me. Omdat we niet zo diep lagen, keek Linde in vrijduikuitrusting mee vanaf de oppervlakte. Mocht er iets misgaan met Kelly dan kon ze meteen ingrijpen. Zo kon ik me helemaal concentreren op de belichting en compositie. De drijvers mochten niet in de foto zichtbaar zijn want opnamen die je voor de wedstrijd inlevert, mag je niet aansnijden. Het zicht viel die dag wat tegen zodat ik de schommel heel dicht tegen de takken moest hangen. Er dreven al snel algen in het water waardoor we regelmatig van plek moesten veranderen. De zon stond ’s morgens eigenlijk op de verkeerde plek maar dan hadden we juist het beste zicht en Kelly moest ook af en toe lucht gaan happen… Allemaal omstandigheden waarmee we rekening moesten houden. Uiteindelijk hielden we twee sessies met tussendoor een rust- en opwarmpauze die Kelly goed kon gebruiken. Na de tweede sessie had ik in totaal bijna driehonderd foto’s gemaakt. Daar zou vast wel een mooi plaatje tussen zitten. Onze inspanningen werden dan ook beloond met een eerste plaats in de zoet water wedstrijd; een mooie erkenning voor het harde werk.
Later verhuisde de schommel naar TODI en deden we het allemaal nog een keer dunnetjes over de meer gecontroleerde omgeving van het indoorbassin. Kelly transformeerde tot zeemeermin en zwom nog sneller dan anders richting de schommel. Met zo’n grote staart tussen twee touwen op een plankje gaan zitten bleek geen sinecure te zijn, maar ze bracht ze het er meer dan behoorlijk van af. De zonnestralen die door het dak in het water vielen, hielpen me om een eerder intiem en zelfs een beetje mysterieus portret neer te zetten. Foto’s die ik zeker ga inzenden voor wedstrijden.
Onderkoeling
Ook Mermaid Celine droeg haar steentje bij. Ik had haar gevraagd of ze wilde poseren voor de categorie No Limits van het ONK en na de sessie vroeg ik of ze nog even op de schommel wilde zitten. Dat deed ze alsof ze nooit iets anders had gedaan en ik stapte dan ook meer dan tevreden uit het water. Het is altijd een groot plezier om met haar te werken omdat ze precies weet waar en hoe ze moet gaan hangen. Mocht je inspiratie nu geprikkeld zijn om modellen te gaan fotograferen, dan wil ik nog het volgende meegeven: zorg dat je met ervaren modellen werkt die weten waar ze mee bezig zijn en stel de veiligheid voorop. Het is niet ongevaarlijk om een onderwater fotoshoot te doen en de voorbereiding is uiterst belangrijk. Doe een uitgebreide briefing en drijf het niet tot het uiterste. Vanaf het moment dat je het water instapt is er gevaar voor onderkoeling. Neem zelf het initiatief om ermee te stoppen wanneer je ziet dat het model begint te rillen. Zorg voor voldoende warme kleding en (niet alcoholische) warme dranken om het model terug op te warmen ga pas naar huis als je er zeker van bent dat je model goed is opgewarmd. Voor de rest wens ik je vooral veel plezier, want dat ga je ongetwijfeld hebben!
Meer zien? www.FSfotografie.be
Modellen: Mermaid Nyxe www.instagram.com/mermaidnyxe, Mermaid Celine www.mermaidceline.com
_________________________________________
‘Weten wanneer je moet stoppen’
Kelly Klingenberg begon in 2015 met haar werk als onderwatermodel nadat ze succesvol een AIDA 2* freedive cursus had afgerond. Kelly en Filip leerden elkaar drie jaar geleden kennen toen zij tijdens een evenement letterlijk voor zijn lens voorbij zwom. ‘Het klikte meteen en het duurde niet lang voor we een creatief project begonnen,’ vertelt Kelly. ‘Filip is ontzettend geduldig en attent als fotograaf. Oh, en zorgzaam! Hij zorgt altijd voor een volledige warme lunch als we samenwerken!’ Kelly en Filip leren veel van elkaar en deze projecten: ‘Ik ben echt beter geworden in het onderwater-modellenwerk. Poseren onder water werkt hetzelfde als boven water maar dan met een paar extra moeilijkheden en uitdagingen erbij. Hoe vaker je het doet hoe meer je leert wat wel en niet werkt voor jou.’ Kelly vindt een freedive cursus wel een vereiste. ‘Het leert je veilig duiken, je eigen grenzen kennen en mogelijke alarmsignalen voor onderkoeling of vermoeidheid te herkennen. Het is belangrijk om te weten wanneer je moet rusten of stoppen. En dat moet je ook durven doen.’
_________________________________________
Filip Staes is geen onbekende in de onderwaterfotografiewereld. Hij behaalde de afgelopen twintig jaar vele podiumplaatsen tot ver over de grenzen heen. In 2020 richtte hij zijn eigen onderwaterfotografie-academie op waar je workshops, themaduiken, groepsreizen en individuele opleidingen van starter tot gevorderde fotograaf kan volgen. Meer info: www.o-f-a.be
