Leestijd: 4 minuten

In de Sound of Mull ligt een wrak zoals een wrak hoort te zijn: rechtop, met de opbouw intact en zo vol leven dat duikers zin krijgen het te aaien. Duikers in Schotland en het Verenigd Koninkrijk noemen de Hispania dan ook trots hun mooiste wrak. De sterke stroming in de smalle zeestraat beperkt het duiken tot de kentering, maar geduld wordt hier altijd beloond met een uitzonderlijk mooie duik. De Hispania laat een diepe indruk achter!

De Hispania was een Zweeds stoomschip dat in 1912 is gebouwd in België. Ze had een bewogen leven. Meerdere malen in haar twee wereldoorlogen omvattende carrière is het schip aangevallen en in beslag genomen, maar het was op zaterdag 18 december 1954 dat zij voor de laatste keer een haven verliet. Die dag vertrok kapitein Ivan Dahn met zijn bemanning vanuit Liverpool naar Varberg met een lading staal, asbest en rubber.

 

Grote rots

Toen hij opstoomde langs de westkust van Schotland kwam de Hispania in een zware storm terecht. Kapitein Dahn stuurde zijn schip naar de Sound of Mull, op zoek naar beschutting tegen de wind, regen en de natte sneeuw die horizontaal over het water joeg. Door het noodweer was het zicht in de Sound teruggelopen tot praktisch nul. De kapitein hield vol en bracht het stoomschip tot ver achterin de Sound of Mull, voordat hij ‘Sgeir More’ (Grote Rots) raakte. De Hispania bevond zich op een halve mijl voor de westelijke kust van Mull. Het was 09.00 uur in de ochtend.

 

In een poging het schip te redden gooide kapitein Dahn de machines vol  achteruit. Het schip kwam daardoor los van de rotsen. Meteen werd duidelijk dat de romp van de Hispania zwaar was beschadigd. Ze maakte direct al slagzij en begon te zinken. De 21-koppige bemanning had genoeg tijd om de sloepen te strijken maar tot ieders verbijstering weigerde kapitein Dahn om mee te gaan. Ondanks de storm roeide de bemanning om het schip heen en smeekte hem om over te stappen. De kapitein stond erop om bij zijn schip te blijven. Terwijl de bemanning zich in veiligheid bracht moet een tussenschot zijn gebroken, want opeens begon de Hispania snel te zinken. Een aantal van de overlevenden hield na de ramp vol dat zij hun kapitein op de brug zagen staan en dat hij een saluut bracht terwijl hij onderging.

  • Achtersteven
  • Een aaibaar wrak
  • Er is veel te verkennen
  • Hulpstuurinrchting

Veel leven

De Hispania is door de jaren heen opmerkelijk intact gebleven. Het wrak ligt op een flauwe helling met haar achtersteven op 32 meter diepte en de boeg op 24 meter. Ze staat rechtop, met een lichte slagzij naar stuurboord die naarmate de tijd verstrijkt lijkt toe te nemen. Doordat het in de Sound of Mull zo hard stroomt is er uitzonderlijk veel leven op het wrak. De sterke getijdenbewegingen die de duikers zo beperken, zorgen ervoor dat hier sommige van de dichtste kolonies anemonen, zakpijpen en hydroïdpoliepen van de Britse Eilanden groeien. De constante stromingen voeren grote hoeveelheden voedsel aan. Dit zorgt ervoor dat zich een bonte diversiteit van marien leven op het wrak kan ontwikkelen. Dat trekt op zijn beurt weer vissen aan die in het wrak een schuilplaats vinden.

 

Het wrak is bedekt met dodemansduim, sponzen en anjelieren. Het biedt daarmee een kleurrijke aanblik in het heldergroene water van de Sound. Vissen gebruiken de opbouw als kinderdagverblijf en schuilplaats tegen de razende stroming buiten het wrak. Scholen lipvis en pollak hebben bezit genomen van de stuurhut. Kleurrijke naaktslakken komen algemeen voor en je maakt zelfs kans een conger tegen te komen in een van de vele hoeken en gaten.

 

Spectaculaire doorkijkjes

Er is voor duikers veel te ontdekken op de Hispania. Haar boeg wijst in de richting van het eiland Mull. Een boei is aan het achterschip bevestigd. Zodra je langs de lijn naar het wrak bent afgedaald kun je de hulpstuurinrichting bekijken, en verder afdalen naar de schroefas en het roer. Op het dek zijn de daken van de opbouw weggerot. Het licht valt door deze open daken in de achterste accommodatie en dat geeft een aantal spectaculaire doorkijkjes.

 

Verder naar voren kom je eerst de reservepropeller tegen. Zowel onder- als bovendeks is hier veel te verkennen. De achterste ruimen, de brugopbouw midscheeps, masten en lieren: allemaal gekoloniseerd door kleurrijk onderwaterleven. Voor de brugopbouw zijn er weer drie ruimen, meer masten en lieren. De meer ervaren duikers kunnen het wrak binnengaan en de ketelruimen en machinekamer bereiken. Daar staat een intacte stoommachine. Het is zeker aan te raden om een stukje van het schip weg te zwemmen en het wrak van een afstand te bekijken. Je ziet het helemaal liggen in het ongekend heldere water. Op de zeebodem vind je bovendien het anker.

  • Talloze doorgangen
  • De opbouw staat nog overeind
  • Davit en lier
  • Schroefas en roer

Beschilderd

Lizzie Heaver van de Engelse duikbond BSAC dook op de Hispania en vertelt: ‘Voor mij is het meer een rif dan een wrak. Je moet hard je best doen om metaal te vinden, zo vol staat het met leven. Het lijkt alsof ze helemaal is beschilderd met anjelieren – geen plekje is overgeslagen. Als de anjelieren uitstaan maken ze van een nogal industrieel object een delicaat, zacht, levend rif. De anemonen zien eruit alsof ze zijn gemaakt van suède. Ik krijg een onbedwingbare neiging om het wrak te aaien! Verder staat ze rechtop en is redelijk intact. Daardoor is het een interessante duik en gemakkelijk om te navigeren. Er zijn tal van doorgangen en plekjes binnenin om te ontdekken, maar ik vind de buitenkant het mooiste.’

 

De Hispania is een prachtige wrakduik voor alle niveaus. Ondiep genoeg voor een lange ontdekkingstocht, beschut tegen slechte weersomstandigheden en met verbazingwekkende doorkijkjes in het heldere water verdient de Hispania haar reputatie als een van de beste wrakken van het Verenigd Koninkrijk.