Hogue

Op drie uur varen van Scheveningen ligt de plaats waar 104 jaar geleden de grootste Noordzeeramp aller tijden plaatsvond. De drie kruisers zijn veruit de meest bezochte wrakken aan de westkust van Nederland. Goed bereikbaar op een diepte van 26 tot 32 meter zijn ze ideaal voor een nitroxduik. Na meer dan een eeuw op de zeebodem zijn de restanten prachtig begroeid. De scheepsrompen en de wirwar van staalplaten, balken en spanten zijn een schuilplaats en kraamkamer voor het Noordzeeleven.

In de vroege ochtend van 20 september 1914 – de Eerste Wereldoorlog is net begonnen – patrouilleren drie oude Engelse kruisers op de Noordzee om de bevoorradingsroute naar Frankrijk te beschermen. Om 07.20 uur klinkt er een hevige explosie aan stuurboordzijde van de Aboukir, de voorste van het squadron. Een zeemijn, is de eerste gedachte. De Hogue komt al naderbij om de bemanningsleden op te pikken die in paniek overboord springen. Beter had de kapitein van de Hogue het niet kunnen maken voor de U9, de onderzeeboot die de kruisers besluipt. Ook deze prooi kan niet ontsnappen. Om 07.55 uur zijn er twee luide explosies hoorbaar en breekt de Hoque bijna in tweeën. Het grote kruitruim is geraakt en binnen een kwartier verdwijnt het schip onder de golven. Luchtbellen, wrakhout, olie en vooral spartelende, schreeuwende mannen geven haar laatste rustplaats aan. Een half uur later rukken twee torpedo’s de voorsteven van de Cressy af en is de strijd voorbij. Deze oude schepen hadden hier helemaal niet moeten zijn, is later het oordeel. Hun pantser is niet opgewassen tegen moderne torpedo’s. Van de bijna 2200 bemanningsleden worden er slechts 836 gered.

Heel veel munitie

De Hogue is door de inslag van de twee torpedo’s het meest uit elkaar geslagen. Het wrak ligt in twee delen. Vandaag kiezen we voor het kleinste deel dat ongeveer 50 meter lang is. Zodra we op de bodem zijn en de afdaal-/opstijglijn hebben vastgezet, sturen we een signaalboeitje omhoog. Op dit deel van het wrak liggen de munitiekisten met tientallen door elkaar. Er is een groot munitieruim waar we de reel doorheen leggen. We zien hier een mooie leng (een soort kabeljauw) nieuwsgierig naderbij komen. Waarschijnlijk had ze al bedacht dat deze bellenblazende zeedieren geen gevaar zouden opleveren. Verder zijn op de kruisers altijd steenbolken die kleine rondjes om ons heen draaien. Met de eerste reel komen we tot halverwege het munitieruim. Deze ruimte is prachtig begroeid met anemonen en sponzen. Het is de moeite waard om de duiklamp aan te klikken en te genieten van de kleurenpracht. Aan het plafond zien we op verschillende plaatsen de lamphouders nog zitten. Verder ligt er natuurlijk munitie, heel veel munitie. In de kisten hulzen van de 23 centimeter kanonnen en tientallen complete 40 millimeter granaten. Zolang je er afblijft is er geen probleem.

In het ruim verlengen we de reel en controleren extra goed of hij vast zit. De reel hebben we nodig om de weg naar buiten weer te vinden, losschieten is een slechte optie. We zwemmen het zonlicht weer tegemoet. Het blijft zelf na tientallen keren een prachtige ervaring om door deze wrakken heen te zwemmen. Tijdens onze tocht over en door het wrak komen we als altijd nog stukken staand want tegen. Ook ligt er overal lood van de sportvissers. Zodra we bij de netten aankomen, trekken mijn beide buddy’s de zaak strak waarna ik het simpel kan lossnijden. Gezamenlijk proppen we het net in de twee postzakken die we hier speciaal voor hebben meegenomen, en gooien er wat loodblokjes bovenop. We kiezen nu voor de kortste weg naar de opstijglijn en klikken de hele buit met musketonhaken vast. Het is weer tijd om op te stijgen.

Heb je interesse om iets goeds te doen voor de Noordzee en beschik je over voldoende Noordzee-duikervaring? Kijk dan eens op www.duikdenoordzeeschoon.nl. Meer lezen? Het boek “In de diepte” geeft een uniek beeld van tien avontuurlijke en bijzondere ontdekkingsreizen naar alle uithoeken van de Noordzee.

Het artikel ‘Cressy’ vind je hier.

Het artikel ‘Aboukir’ vind je hier.