Jorn Theelen was al heel jong gefascineerd door alles wat er onderwater te zien is. ‘Waar die fascinatie vandaan kwam weet ik niet meer precies,’ vertelt Jorn. ‘Het waren waarschijnlijk de Cousteau-films op TV. Hele zomervakanties lang verkende ik snorkelend de Middellandse zee in Frankrijk en speelden we “Cousteau-tje” met de rubberboot van mijn ouders. Duiken was een lang gekoesterde, logische volgende stap.’ Thuis in de duikwinkel kreeg Jorn te horen dat de minimum leeftijd voor een duikopleiding zestien jaar was. ‘Teleurgesteld ging ik met alleen het NOB- boek naar huis. Daar las ik: minimumleeftijd 1* is 14 jaar!? Ik terug naar de winkel en nog voor mijn zestiende was ik 2* duiker.’
Jorn duikt het liefst en het meest in de Toolenburgerplas, waar ook veel van de foto’s in dit portfolio zijn gemaakt. ‘Het is de mooiste plek dicht bij huis,’ legt hij uit. ‘Dat is wel handig als je het liefst iedere dag duikt. Een vaste plek goed leren kennen, dat kan ik iedereen aanraden. Als je vaak op dezelfde stek duikt leer je zo’n plek beter kennen. Je ziet de verschillen per seizoen maar ook wat ieder jaar hetzelfde is. Het leukste vind ik dat je individuele vissen gaat herkennen en ze zelfs een karakter kan toeschrijven. Hoe vaker je in een plas duikt hoe spannender het wordt.’ Daarnaast duikt Jorn graag in het buitenland. Hij bezocht onder meer Egypte, Noorwegen en Bonaire. ‘Het is fantastisch om nieuwe plekken te zien en omdat het er niet vaak van komt, is er gelukkig nog heel veel nieuws te ontdekken.’
Bijzonder gedrag
Voor deze serie heeft Jorn vooral groothoek opnames ingeleverd. ‘Groothoek is wat toegankelijker,’ zegt hij over zijn keuze. ‘De onderwerpen zijn in “real life” om je heen. Macro vind ik ook leuk maar voor het echte microscopische werk heb je wel de juiste spullen nodig en een paar goede ogen zijn ook niet weg. Dieren zijn mijn favoriete onderwerp. Vooral als ze me aankijken met hun oogjes en reageren op wat ik doe, of als ze zelf ergens mee bezig zijn. Het vastleggen van bijzonder gedrag – paren, jagen, vechten, eten, symbiose – vind ik de grootste uitdaging van het fotograferen en filmen onder water.’ Omdat hij zowel stilstaand als bewegend beeld maakt, gebruikt Jorn een actiecamera (Actionpro X7 en een GoPro H5) voor opnamen in het ondiepe water. In Zeeland gebruikt Jorn een Olympus PEN II met macro voorzetlens voor het kleine spul. In plaats van flitsers worden twee filmlampen gebruikt voor de belichting. ‘Ik laat me graag verrassen door wat er onder water gebeurt: als ik op het knopje druk dan is de foto gemaakt, maar als ik begin met filmen dan kunnen er nog allerlei onverwachte dingen gebeuren.’
‘Ik zou mezelf geen eigen stijl willen toedichten,’ zegt Jorn in alle bescheidenheid. ‘Ik streef dat ook niet na. Liever leg ik een bijzonder moment direct vast dan dat ik het voorbij laat gaan omdat ik bezig ben met het instellen van mijn camera. Over de vraag of ik een duikende fotograaf of een fotograferende duiker ben, moest ik even nadenken. Het antwoord is duidelijk: een fotograferende duiker. Mijn werkwijze bestaat uit veel duiken, lang duiken en veel zwemmen om zo veel mogelijk te ontdekken. Ik hoop ooit nog een foto te maken van een walvishaai op een mooi tropisch rif maar een haai in de Oosterschelde zou ook leuk zijn.’
TV-debuut
Jorn zet zijn beeldmateriaal wel eens op Facebook en Duikerslog maar verder doet hij er niet zo veel mee. ‘Ik heb wat kleine filmpjes gemonteerd (“Zoetwater is niet saai” en “Pillar Pike”) en beeld geleverd aan het NOB-promofilmpje en aan de documentaire “De Levende Rivier”. Dat laatste was mijn TV-debuut waar ik toch wel een beetje trots op ben. Met de enorme berg filmmateriaal moet ooit nog wel eens wat gebeuren. De tijd die ik daarvoor achter een achter een pc moet zitten breng ik liever onder water door.’
