Malta

Vanuit het duikcentrum Dive Systems op Malta is het slechts een paar passen lopen tot het huisrif. Dus kleden we ons lekker binnen in de schaduw om, en liggen vervolgens in twee minuten in het water. Nu is de Middellandse Zee wat minder uitbundig begroeid dan de zeeën in de tropen. Maar dat maken ze op Malta ruimschoots goed. Op verschillende plekken hebben de Maltezers wrakken afgezonken die vanaf de kant goed bereikbaar zijn. Dat is hier op het huisrif ook het geval. We gaan op zoek naar “Tug2”. Tijdens de briefing krijgen we al te horen dat de navigatie eenvoudig is. Gewoon het rif volgen tot een hartvormige steen. Vanaf dat punt zie je de sleepboot al liggen. Het sleepbootje heeft een vriendelijke vorm en laat zich eenvoudig verkennen. Inclusief de kleine kajuit en de motorruimte. Het is een leuke opwarmer voor deze week. Uit ervaring weet ik dat er nog mooiere wrakken rond Malta liggen.

 

“X127” was een landingsvaartuig van de Engelse Marine, gemaakt voor de invasie van de Dardanellen in 1915 (Eerste Wereldoorlog). Een wereldoorlog later (in 1942) werd ze getorpedeerd. Je kunt er eenvoudig op duiken want ze ligt in de haven van Valetta, aan het einde van een pier van een jachthaven. Via een betonnen trap kun je het water in. Aan de pier liggen de meest luxueuze jachten. Nu ligt er werkelijk een absurd groot jacht vrijwel boven het wrak. De Indian Empress heet het. Een rondje op Google leert dat ze te huur is voor 750.000 euro per week. Ik duik vandaag met het pas getrouwde stel Bettina en Jan-Willem. Dan moet dit huwelijksbootje er door middel van een een half-half opname ook op staan. Het zicht rond de “X127” is meestal iets minder omdat ze in de haven ligt. Maar we genieten wel een uur op dit wrak. Er zitten behoorlijk wat vuurwormen op. Later horen we dat een handige duiker onlangs zo’n worm op zijn lip had gelegd voor een foto. Leuk zo’n flinke snor! Nou, dat doet hij dus geen tweede keer… We zijn niet de enigen die het wrak verkennen. Tijdens de duik zoeft er steeds een torpedo voorbij die scans van het wrak maakt. De torpedo wordt bediend door een aantal onderzoekers die bovenaan dezelfde trap zitten die wij gebruiken. Het blijkt een redelijk uniek marineschip te zijn. Haar zusterschip staat in een museum.

 

De Karwela heeft ook een mooie trap bij de achterkant.

 

Granaathulzen

In de middag gaan we naar de overzijde van de haven. Daar ligt de “Maori”. Volgens de duikverzekeraar DAN staat deze in de top vijf van mooiste wrakken in de wereld. Meningen kunnen verschillen. Het is wel een erg leuk wrak met veel sluip-door-kruip-door-gangetjes. Ook liggen er nog grote granaathulzen op. Er is een stempel met een datum in de hulzen geslagen, daaraan is te zien dat ze in de Tweede Wereldoorlog zijn gemaakt. De “Maori” lag eerst om de hoek waar ze de haveningang blokkeerde. Tijdens het verslepen brak ze doormidden. Nu is ze hier gedumpt en zorgt ervoor dat ook minder ervaren duikers een mooie wrakduik kunnen maken. Tijdens onze duik van maximaal vijftien meter diep komen we op het zand naast het wrak meerdere stekelroggen tegen.

 

Net naast Malta ligt het eiland Gozo. Een stuk kleiner dan Malta, maar het heeft de duiker ook veel te bieden. Door de uitgebreide dienstregeling hoef je nooit lang op de veerboot te wachten. Die zet je binnen een half uur op Gozo. Daar kan een bezoek aan de “Azure Window” niet ontbreken. Deze prachtige natuurlijke rotsboog is met zijn mooie doorkijkje een magneet voor toeristen aan deze kust. Het water is iets onstuimig. Dus we besluiten om er te gaan duiken via de “Inland Sea”. Dit binnenmeer met zeewater is door een flinke rotswand gescheiden van de zee. Dwars door deze bergwand loopt een tunnel naar de open zee. Hierdoor duiken we vanuit het binnenmeer naar buiten. De tunnel is hoger dan de wateroppervlakte, dus nergens van boven afgesloten. Een grotduikbrevet is niet nodig. Dat maakt de ervaring er niet minder op, vooral aan het einde van de tunnel waar de zon het water azuurblauw kleurt en de twee rotswanden er een mooi passe-partout omheen vormen.

 

Gozo: Azure Window.

 

Mooie trap

De tweede duik die dag maken we noodgedwongen op de Gozo Wrecks. Dat is het mooie van eilanden: zijn de weersomstandigheden aan de ene kant wat minder, dan rij je in een half uur naar de andere kant. De Gozo Wrecks zijn drie wrakken: “MV Xlendi”, “MV Karwela” en de “MV Cominoland”. De eerste is jammer genoeg op haar kop op de bodem terechtgekomen. Persoonlijk vind ik het middelste het mooiste, dus de duik gaat naar de “Karwela”. Ze ligt op veertig meter en met een diepe ochtendduik op zak gaat de nultijd rap voorbij. De bodem is nog ietsje dieper. De mooie trap in het midden van het schip is het hoogtepunt van deze duik. Helaas heeft iemand een boei bevestigd aan de reling. Wat het nogal ontsiert. Dus deze keer een foto gemaakt aan de achterkant, waar ook nog een trap naar beneden gaat. In februari dook ik met de rebreather ruim twee uur op het wrak. Maar nu, met een enkel twaalf, gaat het hard. Voor we naar boven gaan nog snel even naar de boeg waar Bettina de Titanic-scène naspeelt. Mooi ook dat ze op dit wrak de oude passagiers-loopbrug hebben laten zitten. Ze hangt met haar relingen nog klaar voor gebruik langs de boeg.

 

Van alle wrakken bij Malta is de “Um El Faroud” mijn persoonlijke favoriet. Deze indrukwekkende olietanker ligt op slechts tien minuten zwemmen uit de kant. Om maximaal te kunnen genieten van dit wrak hebben we vijftienliterflessen met nitrox laten vullen. We beperken ons tot een diepte van dertig meter, de hoogte van het dek dat nog twaalf meter boven de bodem ligt. Het wrak is een paar jaar geleden tijdens een zware storm doormidden gebroken. Dat doet geenszins afbreuk aan het schip dat nog steeds rechtop staat. Onze eerste duik gaat naar de enorme boeg. Daar aangekomen blijkt dat we de stroming nu tegen hebben. We blijven wat lager op het schip. De stroming is pas echt goed te merken als we aan het einde van de duik achter de enorme schoorsteen vandaan komen.

 

De Indian Empress ligt praktisch boven het wrak.

 

Verdwalen

Tijdens de tweede duik op de supertanker willen we profiteren van de beschutting in het wrak. Bij aankomst verdwijnen we snel naar binnen. De ruimtes zijn, net als het schip, enorm. Hoewel ik het wrak heel goed ken, blijft het toch goed opletten. Met meerdere verdiepingen en gangen is het mogelijk om te verdwalen. We passeren diverse technische installaties. De motor laat ik deze keer onder me. Ze ligt nog vijftien meter dieper en is werkelijk gigantisch. Je kunt in de “Um El Faroud” gemakkelijk een hele duik bezig zijn met alleen het verkennen van de machinekamer. Wij gaan een verdieping hoger. Daar waren vroeger de verblijfsruimtes. Ook het toilet wordt geïnspecteerd. Bij dit wrak is werkelijk alles megagroot. Alleen het kleinste kamertje blijft het kleinste kamertje en heeft uiterst bescheiden afmetingen. Tijdens onze veiligheidsstop op het rif vinden we een prachtige felrode zeester badend in het zonlicht. Hoe zou het weer in Nederland zijn? De volgende dag zien we op internet filmpjes van de verwoestende hagelstormen.

 

Onze laatste duikdag breekt aan. We rijden naar Cirkewwa, waar we twee dagen eerder de veerboot naar Gozo namen. Deze keer kiezen we niet de rijstrook naar Gozo Ferry maar een aparte rijstrook voor duikers. In de baai net naast de Ferryterminal liggen twee wrakken. De “Rozi”, een sleepboot, en de marine patrouilleboot “P29”. Bij Cirkewwa heb je de keuze uit drie instapplaatsen. We nemen de laatste en gaan met een commandosprong in de schaduw van de oude vuurtoren te water. Daar vinden we al snel het grote anker dat de richting naar de “Rozi” aangeeft. Dat biedt een leuk fotomomentje met erg veel nieuwsgierige vissen. De “Rozi” is in 1992 afgezonken zodat toeristen haar konden bezoeken. Dat gebeurde toen met een onderzeeboot maar die vaart al een aantal jaren niet meer. Nu is het een populaire plek voor sportduikers. Op de “Rozi” vinden we een mooie schorpioenvis. De motorruimte is groot en makkelijk te betreden aangezien de motor voor het afzinken is verwijderd. Op het gangboord naar achteren worden we vergezeld door een school baarsjes. Alsof ze ons moeten rondleiden op het wrak. De tour zit er snel op. De diepte van ruim dertig meter maakt dat onze computers al bijna het einde van de nultijd aangeven. En we hebben deze dag nog twee duiken op het programma staan.

 

De Maori is een erg leuk wrak met veel sluip-door-kruipdoor-gangetjes.

 

Mitrailleur

De middagduik maken we op de “P29”. Dit slanke patrouilleschip is speciaal voor sportduikers als rif afgezonken. Daarom is ze ook gestript en zijn de twee motoren eruit gehaald. Dat laatste is misschien wel jammer. Maar we kunnen nu wel eenvoudig in het schip komen en de diverse ruimen verkennen. Helemaal onderin het wrak is het 34 meter diep. Het dek ligt wat meters hoger. Daar staat op de boeg nog een mitrailleur in stelling. De Gopro is niet langer interessant en Bettina krijgt de kleine camera. Waarna Jan-Willem positie inneemt achter het wapen. Terwijl hij doet alsof hij mij beschiet, schiet ik op mijn gemak foto’s van hem. We vervolgen onze opstijging over het wrak. De mast komt uit op slechts twaalf meter diepte. Eerder had ik een murene ontdekt in het instrumentenpaneel van de stuurhut. Ze blijkt nog niet te zijn verhuisd. Helemaal bovenin het kraaiennest vinden we een erg fotogenieke schorpioenvis.

 

Op het huisrif van Dive Systems Malta sluiten we de week af met een nachtduik. Het rif heet officieel Exiles. En wat zou je ook moeilijk doen als er een prachtig rif voor de deur ligt. Wij lopen vanuit het goed uitgeruste duikcentrum zo de zee in. Na de duik staan er diverse spoelbakken en warme douches klaar. Het wrak hadden we al bekeken, dus nu verkennen we alleen het rif. Wat een verschil met overdag! We vinden diverse octopussen en een kleine sepia. Het beestje dreigt met twee omhoog gekrulde tentakels – heel schattig. Ook staan er nu diverse anemonen die we overdag niet hebben gezien. Een prachtige zeehaas zwemt voorbij. Deze grote slak kan met behulp van haar mantelplooien zwemmen. Het ziet er prachtig uit. Kort hierop komt met hoge snelheid een heremietkreeft langsrennen. Ze heeft een aantal anemonen op haar slakkenhuisje staan. Terwijl ze voorbij rent zie ik een bijna doorzichtige paling achterwaarts het zand in zwemmen. Dat gaan we nog een keer bekijken. Ik stoor het visje en ze schiet uit het zand, om even verderop er weer achterwaarts in te duiken. Alleen het kopje steekt nog uit het zand. Net voordat we bovenkomen zien we onder het zwemmerstrapje nog een beerkreeft rondscharrelen.

 

Tijdens onze veiligheidsstop op het rif vinden we een prachtige felrode zeester badend in het zonlicht.

 

Eng beest

Op Malta is ook boven water van alles te beleven. Er is een prachtig aquarium. Buiten begint voor de kleintjes al de pret: de speeltuin heeft een onderwaterthema. Ik zie mezelf al in een van de twee onderzeeërs zitten… Het aquarium is nieuw en behoorlijk interactief. Er zijn diverse voedermomenten waar ook veel uitleg wordt gegeven. De jongen met het voer vindt op de bodem nog een ei van een rog. Dit wordt naar een ander aquarium verplaatst om uitgebroed te worden. Deze bak is ook te bewonderen en er zitten veel eieren en net uitgekomen haaitjes in. Waarom er in het gebouw ook nog een terrarium zit? Geen idee. Wel leuk om je hoofd net naast een eng beest in een glazen koepel te steken.

 

Een heremietkreeft rent voorbij.

 

Malta heeft vooral qua historie veel te bieden. Het land heeft mede door haar gunstige ligging heel wat bezetters gehad. Sinds de oudheid tot aan de Tweede Wereldoorlog is er menigmaal hard om gevochten. Dat resulteert in aardig wat vestingmuren en burchten. De hoofdstad Valetta heeft een prachtige vestingmuur met kanonnen die twee maal daags worden afgeschoten. De stad is wel bijna van de Unesco wereld erfgoedlijst afgegooid omdat er inmiddels spuuglelijke hoogbouw omheen is gezet. De oude hoofdstad Mdina daarentegen, is autoluw en prachtig opgeknapt. Vergeet vooral niet om een kaartje te kopen voor zowel het museum als de kerk. Op de vloer liggen prachtige graven met ingelegd marmer. Het moet een enorm monnikenwerk zijn om een zo’n grafsteen te maken. Zo blijft deze oude rots in de Middellandse Zee de aandacht vasthouden, tijdens het duiken en erna.

 

 

_______________________________________

Malta praktisch

MALTA is een republiek in de Middellandse Zee die bestaat uit de eilanden Malta, Gozo, Comino en nog een aantal kleinere eilandjes eromheen. Het ligt grofweg halverwege Tunesië en Sicilië. Met 423.000 inwoners op een oppervlakte van 316 km² is het een van de dichtstbevolkte landen ter wereld. Dan zijn de toeristen nog niet meegerekend. Malta heeft een lange en turbulente geschiedenis. In de Tweede Wereldoorlog werd het belegerd en zwaar gebombardeerd door de Duitsers en Italianen. Na de slag kreeg het hele eiland het George Cross voor dapperheid.

REIS: Amsterdam – Valetta doe je in een kleine drie uur met een directe vlucht van Air Malta. Andere maatschappijen maken een tussenstop in Frankfurt of Rome.

BESTE REISTIJD: De beste maanden om Malta te bezoeken zijn mei, juni en september. In de zomermaanden is het er heet en heb je kans op een warme woestijnwind: de sirocco. De minimum temperatuur is 15 graden, maxima bereiken 31 graden. De temperatuur van het zeewater varieert van 16 tot 26 graden.

VACCINATIES: Niet nodig.

ELEKTRICITEIT: 240V met een driepolige (Engelse) stekker. Neem een internationale verloopstekker mee.

VALUTA: Euro. Met name in de steden op het hoofdeiland Malta zijn voldoende pinautomaten.

TAAL: Maltees, Engels.

SOORT DUIKEN: Veel duikplaatsen zijn vanaf de kant bereikbaar. De meeste wrakken liggen diep, tussen de dertig en veertig meter. Goede bestemming voor een specialisatie wrakduiken, decompressieduiken of technisch duiken.