Misschien heb je er al iets over gelezen: de NOB is bezig haar instructeursopleidingen te herzien. We kijken daarbij naar het totale plaatje, van 3*-duiker naar instructeur en instructeur-trainer. De docentenopleiding valt buiten de scope van deze herziening. De werkgroep die deze taak op zich neemt is sinds vorig jaar aan het werk en heeft inmiddels de eerste fase afgerond. In dit verhaal lees je meer over de voortgang en hoe de nieuwe opbouw van de instructeursopleidingen er in grote lijnen uit komt te zien.
Werkdruk
De vraag om eens te kijken naar de opbouw van het instructiekader komt niet uit de lucht vallen. Bij de NOB hoorden we de afgelopen jaren steeds vaker geluiden over duikclubs die hun 3*-duikers meer willen inzetten bij de duikopleidingen. Dit om onder andere de werkdruk bij de instructeurs te verlagen. Al in 2015 hebben we hier onderzoek naar gedaan. Hieruit bleek dat veel meer duikclubs met deze vraag worstelden en graag de 3*-duiker meer willen inzetten. Duikclubs beschikken vaak over enthousiaste 3*-duikers die graag willen helpen bij een opleiding. Alleen: niet iedere 3*-duiker wil altijd instructeur worden. Doordat een 3*-duiker maar beperkt in de duikopleiding kan worden ingezet, blijft de werkdruk bij de instructeurs liggen. Er bleek behoefte te zijn aan een soort “3*-duiker+”, die iets meer mag doen in de opleiding van nieuwe duikers maar niet eerst de hele instructeursopleiding hoeft te doen.
Een 3*-duiker+ moet wel goed binnen de huidige structuur van het instructiekader passen. Eind vorig jaar is een werkgroep van negen NOB-docenten met het nieuwe plaatje aan de slag gegaan. Al snel kwam de vraag: als we een extra niveau tussen de 3*-duiker en de instructeur plaatsen, moeten we dan nog twee instructeursniveaus (1*- en 2*-instructeur) hebben? En welke gevolgen heeft dit vervolgens voor de opleiding tot instructeur-trainer? Door deze vragen merkten we dat we niet alleen naar de 3*-duiker en zijn bevoegdheden moesten kijken, maar naar de hele opbouw van de instructeursopleidingen. De eerste taak van de werkgroep was dan ook om te kijken naar de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de 3*-duiker, de instructeur(s) en instructeur-trainers. Deze opdracht is nu afgerond en het bestuur en de opleidingscommissie zijn akkoord gegaan met het voorstel voor een nieuwe structuur van het instructiekader.
Duikbegeleider
Uit het vooronderzoek heeft de werkgroep een aantal inzichten gekregen voor aanpassingen aan de opbouw van de instructeursopleidingen. De belangrijkste zijn:
- Maak in de sportduikopleiding gebruik van 3*-duikers die na een beperkte extra opleiding inzetbaar zijn. We geven dit nieuwe niveau de werknaam “duikbegeleider”. Op een later moment nemen we een besluit over de definitieve naam voor dit nieuwe niveau (en bijbehorende brevet).
- Maak gebruik van één instructeursniveau. Dit houdt in dat de instructeur na het afronden van de instructeursopleiding het 2*-instructeursbrevet heeft. Het 1*-instructeursbrevet blijft bestaan, maar deze opleiding zullen we niet meer aanbieden.
- Introduceer een nieuwe PVB (proeve van bekwaamheid) die eisen stelt aan de eigen duikvaardigheden van de duikbegeleider.
- Maak de kaderopleidingen waar mogelijk modulair en introduceer de modules.
- Maak onderscheid tussen het begeleiden van kader tijdens de opleiding en het toetsen tijdens kaderopleidingen.
Deze uitgangspunten zijn verwerkt in het schema van een nieuwe kaderstructuur op deze pagina’s. Voor de volledigheid zijn voor nu de 1*-instructeur en de docent in dit schema opgenomen.
Een belangrijk verschil tussen de 3*-duiker en duikbegeleider is dat de duikbegeleider bij een 2*- en 3*-duiker zowel in het zwembad als in buitenwater vaardigheden mag aanleren. Dit gebeurt uitsluitend 1:1. Bij de 2*-instructeursopleiding zal met name worden bekeken hoe we de twee instructeursopleidingen kunnen samenvoegen. Hele ingrijpende veranderingen worden hier niet verwacht. De opleiding tot instructeur-trainer (IT) willen we in de nieuwe structuur opsplitsen. We maken daarbij onderscheid tussen een praktijkbegeleider en PVB-beoordelaar. Als praktijkbegeleider ben je straks bevoegd om duikbegeleiders op te leiden. Daarnaast mag je begeleiden tijdens het praktijkdeel van de instructeursopleiding. Volg je daarna ook nog de module tot PVB-beoordelaar, dan mag je instructeurs in opleiding beoordelen. Door instructeurs de mogelijkheid te bieden om alleen IT-praktijkbegeleider te worden, hopen we de drempel om instructeur-trainer te worden te verlagen. Met als doel om binnen duikclubs duikbegeleiders zelfstandig te kunnen opleiden.
Bijscholing
Nu de fundering voor de nieuwe kaderstructuur is gelegd, gaat de werkgroep verder met de inhoud. Er is nog veel te doen. Denk aan het toetsen van de nieuwe kaderbevoegdheden aan de ISO-normering, uitwerken van een PVB voor de eigen duikvaardigheid, ontwikkelen van de opleiding tot duikbegeleider, samenvoegen en aanpassen van instructeursopleidingen en het aanpassen van de IT-opleiding. We hopen eind dit jaar nog te kunnen starten met een of meer pilots, waarna we begin 2020 willen beginnen met de bijscholingen.
We hebben een eerste inkijkje gegeven in de ontwikkelingen met betrekking tot het aanpassen van de instructeursopleidingen. We kunnen ons voorstellen dat er naar aanleiding van dit stuk vragen zijn over de inhoud of hoe de veranderingen worden uitgevoerd. Op niet alle vragen is al een passend antwoord. Zoals gezegd is de fundering gelegd, maar het huis moet nog worden gebouwd. Pas na deze fase wordt meer duidelijk hoe het er precies uit komt te zien. De werkgroep gaat hiermee aan de slag en we houden je op de hoogte van de voortgang.
___________________________________________________________________
Bevoegdheden huidig kader
Bevoegdheden die je als 3*-duiker, instructeur (1* of 2*) of instructeur-trainer al had, blijf je behouden. Voor de 1*-instructeurs (die als duikbegeleider aan de slag willen) en de instructeur-trainers zullen er bijscholingen aangeboden worden. Het is nu alleen nog te vroeg om hierover iets te kunnen zeggen. De werkgroep zal hier op een later moment naar kijken.
___________________________________________________________________
Een werkgroep van negen NOB-docenten is met het nieuwe plaatje aan de slag gegaan. De docenten zijn: Gerwin van Doleweerd, Rob Kool, Emiel Smits, Jaap Valk, Hester van den Beukel, Ellen Focke, Kees Verhoeven, Hans van den Hul en Alex Talma.
Let op: de artikelen over de nieuwe kaderstructuur zijn een momentopname. De artikelen zijn geschreven met als doel om te informeren over de stand van zaken op dat moment. Gedurende het project hebben er door voortschrijdend inzicht wijzigingen plaatsgevonden waardoor niet alle informatie in het artikel nog actueel is. Voor actuele informatie over de opleidingen kun je een kijkje nemen op www.onderwatersport.org.
