Eind oktober gaat in Rotterdam op het Wildlife Film Festival Rotterdam (WFFR) de onderwaterdocumentaire “Vele gezichten van de Zevenhuizerplas” in première. Tussen kerst en oud en nieuw op de tv te zien. Op de gelijknamige site is de promotiefilm van filmmaker Robert Hughan en zijn team te zien. Onze vraag aan Robert: wat maakt deze zoetwaterplas zo interessant voor een film die ongeveer 50 minuten duurt? Want er zijn genoeg duikers die de plas alleen gebruiken om het zout van hun pak te spoelen…
De Zevenhuizerplas ligt even ten noorden van Rotterdam. Het is een diepe zandwinplas uit 1978. Het zand dat er oorspronkelijk lag, is gebruikt bij bouwprojecten in de omgeving. Vijf jaar later is de plas verdubbeld in grootte en is de opgegraven klei in de grote Zevenhuizerplas gebracht om deze ondieper te maken. De maximale diepte is nu 30 meter met nog wat diepere putten. Op het meer mag alleen met elektrisch aangedreven boten worden gevaren en in de rustige gedeelten zijn veel watervogels te vinden. Onder water vind je veel plantenbedden met kranswier, waterpest en fonteinkruid. En vissen, waaronder grote brasems, karpers en baarzen, mooie blankvoorns en zelfs kreeften. Maar ook de paling leeft er. Tot slot roofdieren zoals de snoek en snoekbaars, soms groter dan een meter.
Liefde voor natuur
Robert Hughan is de producent en regisseur van de documentaire “Vele gezichten van de Zevenhuizerplas”. Hij filmt onder andere voor het tv-programma Vroege Vogels. Filmen en natuur heeft hij met de paplepel meegekregen, zo vertelt hij. ‘Ik ben opgegroeid in Liberia in West-Afrika. Mijn vader was een fanatiek 8 millimeter filmer. De liefde voor de natuur heb ik al van jongs af aan meegekregen. We hadden thuis zo’n 60 dieren rondlopen. In ’78 maakte ik samen met mijn vrouw een snorkelduik in Kenia en had ik mijn eerste ontmoeting met een murene. Ik was “om” en werd steeds nieuwsgieriger naar het leven onder water.’ Later hield Robert zich bezig met technisch duiken en was hij duikinstructeur. ‘Dat was geen succes,’ zegt hij daarover. ‘Ik was altijd te lang weg met de cursisten.”
De kennismaking met de Zevenhuizerplas was een toevalstreffer: ‘Via een vriend bij een duikschool in Rotterdam kwam ik voor het eerst in de plas terecht. In 2013 heb ik al eens een aantal korte promotiefilms gemaakt over de plas, maar het is nu een complete documentaire geworden. De snoek heeft de hoofdrol en neemt de kijker mee door de vier jaargetijden. Ik wist vooraf precies wat ik wilde hebben aan beelden. Mijn doel is de plas te laten zien zoals die werkelijk is, en niet om een film voor de duikwereld te maken. Er komt dan ook geen duiker in voor. En geen steriele beelden, zit er stof in dan laat ik dat ook zien. De “gewone” natuur moet herkenbaar zijn voor de natuurliefhebbers.’
Geduld
‘Ik heb de pest aan beelden met blauw water waar dat in werkelijkheid groen is,’ zegt Robert Hughan. ‘Dat is de kijker in de maling nemen. Dus ik kies voor een natuurlijke witbalans. Gewone flora en fauna kun je bijzonder maken door de manier van filmen. Ik gebruik een grote 16:9 monitor op mijn aangepaste HD-camera en een statief voor de macro-opnamen. Elke beweging wordt direct afgestraft als je niet uitgetrimd bent. Samen met een goede compositie en scherpe beelden onderscheidt dat je van de “vakantiefilmer”,’ zo vat Robert het vak van filmmaker samen. ‘Het begint natuurlijk met het leren kennen van alle mogelijkheden van je camera boven water. Je leert veel door goed naar tv-documentaires te kijken.’
Met goede beelden maken ben je er nog niet. ‘Ik heb veel hulp gehad van visserijbioloog Ton van der Spiegel die is afgestudeerd op het leven van de snoek. In het voorjaar is de rover het best te zien tussen de waterplanten, in de winter houdt hij zich op in kieren in de diepte. En altijd imponerend is die geopende bek, bijvoorbeeld als ze hun spiegeling in de lens zien.’ Tot het team hoort ook de bekende onderwaterfotografe Marion Haarsma die het onderzoek deed voor de tekst. Verder specialisten als Arthur Scheijde: art director, tekstschrijver en editor voor de montage. ‘Aan hem de ondankbare taak om drastisch te knippen in de 700 gigabyte aan beeldmateriaal,’ lacht Robert. ‘Verder nog teamleden met allemaal professionele specialisaties, onder wie twee cameramannen voor boven en onder water, een timelapse cameraman, een dronepiloot, een componist voor de filmmuziek, een website bouwer en een stemacteur.’ Maar ook zwemmers en bewoners rond de plas hebben meegewerkt door Robert telefonisch op de hoogte te houden van omstandigheden en waarnemingen.
Verliefd
Nu het werk erop zit verklapt Robert dat zijn favoriete duikstek tussen de eilanden ligt, bij brasserie De Blokhut. ‘Ik noem dat de onderwatertuin van de Zevenhuizerplas. Of aan de overzijde bij het hondenstrand aan de Middelweg, daar is het ook erg mooi. Door de diepte bevriest het water ’s winters alleen tussen die eilanden en de veenwallen onder water leveren bij slecht zicht echt spookachtige beelden op.’ Deze duikplaatsen hebben goede (en gratis) parkeerplaatsen vlakbij het water. En over het water kijkend: ‘Ik ben verliefd op de natuur in en rond de plas.’