Als je in de bergen gaat duiken moet je een hoogtecorrectie toepassen om het decompressieschema te berekenen. Op de meeste duikcomputers kun je een hoogtecorrectie instellen. Suunto geeft bijvoorbeeld de mogelijkheden A0 (van 0 tot 300 meter hoogte), A1 (van 300 tot 1500 meter) en A2 (van 1500 tot 3000 meter hoogte). Met andere woorden: iedere duik boven de 300 meter is voor deze computer een duik op hoogte.
Met de duiktabel kunnen we ook een hoogtecorrectie uitvoeren. In correctietabel D zijn de dieptecorrecties opgenomen. Met deze correcties bepaal je het duikprofiel en de stopdieptes tijdens een duik in een bergmeer. Omdat op grotere hoogte de luchtdruk (beter gezegd de atmosferische druk) lager is dan op zeeniveau, heeft dit gevolgen voor de absolute druk (atmosferische druk + waterdruk) onder water. De verminderde atmosferische druk aan de oppervlakte zorgt ervoor dat een duik in de bergen gelijk is aan een diepere duik op zeeniveau.
Rekendiepte
Tabel D is ontworpen om de verschillen te compenseren en geeft dieptecorrecties voor verschillende hoogten: van 100 meter tot 3.000 meter (ook het maximum in de computer). Deze correcties worden bij de werkelijke duikdiepte opgeteld en geven een “rekendiepte” waarmee het duikprofiel en eventuele decompressiestops zijn te bepalen. Door het verschil in atmosferische druk in de bergen zijn ook de stopdiepten tijdens een bergduik anders. Het tweede deel van tabel D geeft de aangepaste stopdiepten die worden gebruikt. Je moet er wel rekening mee houden dat sommige (vooral mechanische) dieptemeters niet de werkelijke diepte aangeven wanneer ze op hoogte worden gebruikt.
Zo bereken je een duik in de bergen aan de hand van de tabel:
- Stel de hoogte van de duikplaats vast en bepaal de werkelijke maximumdiepte van de duik.
- Zoek in de tabel de correctie op voor de hoogte waarop wordt gedoken en tel deze op bij de werkelijke duikdiepte. De uitkomst noemen we de rekendiepte.
- Bepaal nu het decompressieschema met tabel A door gebruik te maken van de rekendiepte en de werkelijke duiktijd.
- Vervang de stopdiepten van de normale decompressietabel tabel A door de aangepaste stopdiepten die zich onderaan tabel D bevinden. De stoptijden veranderen niet.
- Voer de decompressie uit volgens de normale procedure en maak gebruik van de normale stijgsnelheden.
- Indien je geen decompressieduik maakt en binnen de nultijden van je rekendiepte blijft, voer dan je veiligheidsstop uit tussen 3 en 5 meter voor 5 minuten. Let op: hierbij is de standaard 6 meter dus vervangen door 5 meter.
In de Urisee
In het vorige nummer van Onderwatersport werd het ijsduiken in de Oostenrijkse Urisee beschreven. De Urisee ligt op 930 meter hoogte en is 36 meter diep. Stel: we maken een duik naar 25 meter met een duiktijd (DT) van 20 minuten. Op zeeniveau valt deze duik net binnen de nultijd (illustratie 1). Hoe pakt dezelfde duik uit in Oostenrijk?
Illustratie 1
Eerst zoeken we in tabel D de hoogte en de werkelijke diepte op. 25 meter staat niet in de tabel, in dat geval neem je de eerstvolgende diepte die voorkomt. Dit is 27 meter. In de tabel lezen we af dat de dieptecorrectie voor een meer op 930 meter hoogte (in ‘Hoogte in meters boven zeeniveau’, kolom 900 ® 1199) voor deze diepte 6 meter is. De rekendiepte wordt: 25 + 6 = 31 meter.
Met tabel A (de normale decotabel) bepalen we het decompressieschema. We gaan uit van 33 meter (de eerstvolgende diepte na 31 meter) en lezen bij een duiktijd van 20 minuten af dat we twee decompressiestops moeten maken: 3 minuten op 6 meter zeeniveau en 9 minuten op 3 meter zeeniveau.(illustratie 2). De nultijdduik op zeeniveau is op 930 meter hoogte dus ineens een decompressieduik.
Illustratie 2
Onderaan tabel D lees je de aangepaste stopdieptes af. Je kijkt bij ‘Werkelijke stopdiepte op hoogte (in meters), in de kolom 900 ® 1199. Je leest af dat 3 meter op zeeniveau 3 meter blijft op de hoogte van de Urisee, en 6 meter op zeeniveau wordt 5,5 meter. Aan de hand van dit voorbeeld kun je zien dat het duiken op hoogte een goede planning vergt. Met andere woorden: plan je duik en duik je plan!
24 uur op hoogte
Bij de berekening geldt dat de correcties voor de hoogte in tabel D alleen van toepassing zijn als de duiker is aangepast aan de omstandigheden ter plaatse. Dat wil zeggen: de tabel geldt voor duikers die al 24 uur of langer op de hoogte van de duikplaats verbleven. Duikers die korter op hoogte zijn hebben nog een overmaat aan stikstof in het lichaam, als gevolg van de hogere druk die heerst op zeeniveau. Indien het duiken op hoogte plaatsvindt binnen 24 uur na aankomst op de hoogte van de duikplaats, moet er bij de werkelijke maximale duikdiepte eerst nog eens 3 meter extra worden opgeteld, voor je de duik gaat plannen in tabel D. De rekendiepte wordt nu MDD + 3 + dieptecorrectie. In ons voorbeeld: 25 meter + 3 meter (niet aangepaste duiker) = 28 meter. In tabel D lees je bij 30 meter diepte op 900 ® 1199 hoogte de dieptecorrectie af. In dit geval is de rekendiepte: 25 + 3 + 6 = 34 meter.
In tabel A vinden we bij de eerstvolgende diepte 36 meter. Op basis daarvan lezen we het decompressieschema af (illustratie 3). Een duiker die nog niet aan de hoogte is gewend zal voor dezelfde duik een stop moeten maken van 5 minuten op 5,5 meter en 10 minuten op 3 meter (werkelijke stopdieptes op hoogte).
Illustratie 3
Samengevat de verschillen:
| Duik op zeeniveau
MDD 25 meter DT 20 minuten |
Duik 930 meter hoog
MDD 25 meter DT 20 minuten |
Duik 930 meter hoog (Duiker niet gewend)
MDD 25 meter DT 20 minuten
|
| Nultijdduik.
Veiligheidsstop 5 minuten tussen 3 en 6 meter. |
Decompressieduik
Stops: 5,5 meter 3 minuten 3 meter 9 minuten |
Decompressieduik
Stops: 5,5 meter 5 minuten 3 meter 10 minuten |
Voor meer informatie kun je bij je instructeur vragen of hij of zij in het bezit is van het groene boekje over de decompressietabel, of de oude specialisatie Hogere Duikvaardigheid. Je zult zien dat de tabel een handig instrument is waar je een duik goed mee kunt berekenen, net zoals je computer doet.
