Af en toe komen ze langs in dit blad of op social media. Verhalen van duikers die bij Gorishoek de punt missen en de Oosterschelde opdrijven. Of die in een ver vakantieland na een duik bovenkomen om te ontdekken dat de boot weg is. Dan ben je een piepklein zwart stipje in een grote zee. Met een oppervlakteboei ben je beter zichtbaar. Voor een oppervlakteboei wordt ook wel het Engelse “Surface Marker Buoy” ofwel SMB gebruikt. Daarnaast wordt gesproken van “Delayed Surface Marker Buoy” of DSMB. Er is een verschil tussen deze twee types. Een SMB is eigenlijk een oppervlakteboei met een duikvlag erop die aangeeft dat er duikers onder water zijn, en die gedurende de hele duik wordt gebruikt. Een DSMB moet de aandacht trekken en ervoor zorgen dat je zichtbaar bent tijdens de veiligheidsstop en aan de oppervlakte. In dit artikel gebruiken we de term DSMB.
Kleur
In een wereld vol kleurig duikmateriaal zou je denken dat de kleur van de DSMB moet passen bij de kleur van je zwemvliezen. In de maritieme industrie bestaan er diverse voorschriften waaraan levensreddende apparatuur moet voldoen. Zo wordt van alle onderdelen van levensreddende apparatuur vereist dat ze gebruik maken van een zeer zichtbare kleur om ontdekking gemakkelijker te maken. Hoewel DSMB’s niet beschouwd worden als maritieme, levensreddende apparatuur, hebben ze wel een soortgelijke functie: ervoor zorgen dat je niet vermist raakt door de aandacht te trekken. Er bestaat geen regelgeving voor DSMB’s. Er is geen verplichte kleur, hoewel maritieme en reddingsorganisaties het erover eens zijn dat de kleuren oranje en geel (en in mindere mate rood) de meest geschikte kleuren zijn. Het is van belang dat de kleur contrasteert met het wateroppervlak en de lucht. Voor ons doel lijken fluorescerend groen (geelgroen) en fluorescerend oranje het beste zichtbaar.
In sommige gebieden (bijvoorbeeld Engeland) of onder sommige groepen duikers geldt de afspraak dat oranje gebruikt moet worden voor normale situaties en geel in een noodgeval. In sommige gevallen maken duikers zelfs een leitje met een boodschap aan de gele DSMB vast, zodat het mogelijk is om precies aan te geven om welk noodgeval het gaat en welke assistentie er nodig is. Je duikt dan met 2 DSMB’s en gebruikt de boei die van toepassing is voor wat je wil vertellen aan de mensen aan de oppervlakte. Dit maakt het voor het ondersteuningsteam gemakkelijker om snel te reageren en de noodsituatie op te lossen. Door bijvoorbeeld een fles met decogas te laten zakken. Dit principe werkt alleen als alle duikers in de groep 2 DSMB’s bij zich hebben. In werkelijkheid hebben de meeste duikers er maar 1 bij zich en zelfs dan nog alleen in een kleur die verkrijgbaar is. Sommige DSMB’s kunnen zelfs een oranje en een gele kant hebben. De reden hiervoor is dat de oranje kant beter zichtbaar zou zijn in het zonlicht, terwijl de gele kant beter zichtbaar wordt bij het aanbreken van de dag. Deze DSMB kun je niet gebruiken als je een bepaalde noodsituatie probeert aan te geven. Welke kleur je ook kiest, belangrijk is dat je zichtbaar bent en dat je voor de duik afspraken maakt over de betekenis van de kleur van de DSMB die je in een noodgeval gebruikt.
Een DSMB kan van levensbelang zijn als je ver weg raakt van de duikboot of de kust, en niemand je kan zien. In zo’n situatie zou je wensen dat je de beste had die er te krijgen is.
Materiaal
De DSMB is bedoeld om je zichtbaar te maken. Als hij te kort is, of als de doorsnee te klein is, zal hij niet op een grote afstand zichtbaar zijn. Zeker niet bij hoge golven. Hoe hoger de DSMB vanaf het oppervlak oprijst, hoe gemakkelijker het is om hem van een grote afstand te ontdekken. Het materiaal waarvan de DSMB is gemaakt, doet er voor de zichtbaarheid niet toe. Het materiaal bepaalt wel de duurzaamheid. Plastic of PVC boeien worden over de hele lengte van de DSMB geseald, maar deze materialen (gecoat met “thermo seals” zijn minder sterk dan de nylon boeien die zijn gestikt en soms zelfs een binnenzak hebben.
Sommige DSMB’s zijn open aan de onderkant. Je blaast ze met je octopus op en zendt ze naar het oppervlak. Overtollige lucht stroomt aan de onderkant weg waardoor de boei niet scheurt als gevolg van het toenemende volume tijdens de opstijging. Een probleem bij deze types is dat als je ze oplaat, ze aan het oppervlak kunnen omvallen en de lucht eruit kan lopen. Als gevolg daarvan kunnen ze weer zakken of maar voor een deel gevuld aan het oppervlak blijven waardoor ze niet langer een effectief hulpmiddel zijn. Met een zelfsluitende DSMB voorkom je dat er lucht aan de onderkant ontsnapt. Zelfsluitende DSMB’s scheuren tijdens de opstijging niet omdat ze een overdruk- of releaseklep hebben. Dit garandeert dat zo lang je de lijn onder spanning houdt, de DSMB rechtop aan het oppervlak staat. Ook als je de DSMB aan de oppervlakte gebruikt, bijvoorbeeld voor extra drijfvermogen, werkt het zelfsluitende type beter omdat er geen lucht uitstroomt als hij omvalt.
Tekst gaat verder na afbeelding
De DSMB’s die gesloten zijn blaas je op met de mond (twee keer blazen is genoeg), met een klein flesje of via je inflatorslang. De inflatorslang aan de DSMB vastmaken om hem op te laten, kan je in een ongecontroleerde opstijging brengen. In ieder geval moet je, net als bij alle veiligheidsmaterialen, leren hoe je ermee om moet gaan voordat je in een echte situatie terechtkomt. En ermee blijven oefenen.
Extra voorzieningen
Sommige DSMB’s hebben reflecterende strepen waardoor ze ’s nachts oplichten als er zoeklichten worden gebruikt. Sommige modellen hebben een bevestiging bovenop voor een strobelampje of een breaklight, wat ook handig is ’s nachts. Een fabrikant van DSMB’s heeft zelfs een zak aangebracht om een eigen noodzender in te doen. Je kunt ook DSMB’s vinden met een zakje aan de onderkant. Dit zakje kan leeg zijn of extra noodmaterialen bevatten, of het kan gebruikt worden om er een klosje in te doen als die niet in gebruik is. Hoewel het vanzelfsprekend lijkt, moet je niet vergeten om bij de DSMB een reel of een klosje aan te schaffen. Die heb je nodig om de DSMB vanaf diepte op te laten. Sommige duikers nemen meerdere klosjes en een reel mee met verschillende lengten lijn. Onder water wordt dan de DSMB aan de lijn vastgemaakt.
Een DSMB kan van levensbelang zijn als je ver weg raakt van de duikboot of de kust, en niemand je kan zien. In zo’n situatie zou je wensen dat je de beste had die er te krijgen is. Dit is precies wat je in gedachten moet houden als je besluit een DSMB aan te schaffen. Kwaliteit en gebruiksgemak zijn de twee eigenschappen die in dit geval een levensreddend verschil kunnen maken.
_____________________________________________
Raak niet vermist
Vermist raken of achtergelaten worden op zee is waarschijnlijk een van de meest beangstigende situaties die een duiker kan meemaken. In je eentje aan het oppervlak van de oceaan drijven is iets dat je niet aan den lijve wilt ondervinden. Gelukkig gebeurt dat niet vaak en met wat kennis en voorbereiding kun je de kans op vermist raken tot een minimum terugbrengen. Ben je op zoek naar meer veiligheidsmaterialen? Ontdek DAN’s “Raak niet vermist” veiligheidscampagne en download je kopie van de veiligheidsbrochure van www.daneurope.org/web/guest/dont-get-lost. DAN staat voor Divers Alert Network en zet zich in voor de gezondheid en veiligheid van duikers.
