Via de Nederlandse touroperator Polle van Poppel, die me eerder in Costa Rica hielp, kom ik in contact met Bram van Leeuwen in Quito. Bram neemt uitgebreid de tijd om de opties uit te leggen: naturalist cruises waarbij je eiland hopt, snorkelt en soms duikt — en liveaboard duikcruises. Wij kiezen voor dat laatste, met drie tot vier duiken per dag en een route naar de afgelegen Darwin- en Wolfeilanden.
Bram regelt alles: de airport pick-up, het hotel in Quito en een paar excursies rond de stad en paardrijden rond een vulkaan. Na een paar dagen vliegen we twee uur de Grote Oceaan op westwaarts. De archipel verschijnt als een fata morgana uit het diepblauwe zeewater. Op het vliegveld van Baltra snuffelen honden onze bagage na op drugs en invasieve soorten, terwijl leguanen loom over het asfalt kruipen. Galapagos, here we are!
Santa Cruz
We nemen een paar extra dagen op het grote bewoonde eiland Santa Cruz. Een bus brengt ons langs een verlaten Amerikaanse legerbasis naar het Baltrakanaal, waar we oversteken naar het eiland. Tijdens de vaartocht zwemmen kleurige vissen naast en onder de boot en meteen zijn we geneigd onze duikbril te pakken er tussen te springen. In een witte Toyota Hilux — hier dienstdoend als taxi — rijden we in veertig minuten naar Puerto Ayora, de hoofdstad van het eiland. Onderweg verandert het dorre landschap langzaam in weelderige begroeiing, het lijkt alsof er overal heel lokaal microklimaatjes zijn.
Puerto Ayora blijkt levendig. Een boulevard waaraan restaurants en souvenirwinkels liggen en er boven scheren pelikanen en fregatvogels laag over. Voor onze voeten schieten rode krabben weg, terwijl grijze leguanen liggen te zonnen midden op de stoep en zeeleeuwen een middagdutje houden op bankjes. Het is toeristisch, maar ook wild en anders.
We bezoeken het Charles Darwin Research Station via een begraafplaats met uitzicht op zee. We zijn te laat voor de rondleiding, maar weten toch binnen te komen. Reuzenschildpadden die zich log voortbewegen, educatieve installaties, en natuurlijk een bronzen beeld van Darwin zelve, perfect voor een selfie met de beste man.
Op oudejaarsavond wandelen we door het stadje. Als het twaalf uur is, blijft het opvallend rustig op straat. Geen vuurwerk, geen feestgedruis. We gaan ervan uit dat het hier ingetogen wordt gevierd en kruipen om half een ons hotelbed in. De volgende ochtend ontdekken we dat de eilanden een uur achterlopen op het vasteland en we daardoor het feest hebben gemist.
Op nieuwjaarsdag trekken we eropuit. We wandelen driekwartier over een pad door een bos van cactusachtige bomen naar Playa de los Perros. Een wit zandstrand met aan het uiteinde mangroves waar zwarte leguanen zich na een zwempartij opwarmen in de zon. Even verderop springt een grote vis uit het water. We huren een kajak en glijden over het heldere water. Onder ons zweven enorme zeeschildpadden, boven ons draaien en spinnen jonge roggen en jonge haaien door de lucht alsof ze een puberfeestje vieren. De Tortuga Baai is een van het onderwaterleven — magisch.
Liveaboard op de Galapagos: een duikreis vol verrassingen
Eindelijk breekt de langverwachte dag aan: dag één van onze liveaboard-expeditie. We rijden terug naar Baltra, het noordelijk gelegen eilandje waar we aan boord stappen van de Agua, het schip dat ons een week lang meeneemt langs de meest afgelegen Galapagos-eilanden.
Van tevoren zag ik er een beetje tegenop. Een week op een boot zitten zonder bereik, met onbekenden. Er doemden vragen in mij op; hoe groot zijn de hutten, hoeveel privacy is er, hoe is de crew, is er genoeg te eten, worden we zeeziek?
Bij het eerste kennismakingsrondje blijkt meteen dat wij de minst ervaren duikers zijn. Je moet minimaal ‘advanced’ zijn met minstens vijftig duiken op je naam. Er is een Canadees gezin dat deze reis om het jaar maakt, met dezelfde tourleider Christian en duikgids Solon. De rest van de groep bestaat uit twee stellen, twee vrienden en een soloreiziger. Net zo groot is de bemanning: kapitein, koks, technici, schoonmakers, rubberbootbestuurders, cocktailshakers en de duikgidsen.
De Aqua vaart noordwaarts, richting de mythische eilanden Darwin en Wolf. Onderweg houdt Christian spreekbeurten en briefings en hij houdt de spanning erin. Hij hoopt op hamerhaaien, maar zijn grijns verraadt dat we er meerdere gaan zien. Hij vertelt dat de wateren hier beschermd zijn, maar dat veel dieren migreren. ‘Net buiten de grenzen wachten Chinese vissers de dieren op,’ zegt hij. ‘Haaienvinnen, ook van beschermde soorten, worden massaal verhandeld. Het is crimineel — en niet te controleren.’
De kleuren van de rotsen, de vulkanische vormen, het ongerepte landschap — ook boven water is het adembenemend
De eerste duikdag is ronduit spectaculair: tientallen mantaroggen cirkelen vlak onder het oppervlak, filteren krill uit het koude water en spelen met elkaar. Ik spring vanuit het rubberbootje in zee en maak foto’s van dichtbij. Rond zonsondergang varen we langs Isabela’s noordoostkust en vanuit de rubberbootjes zien we de blauwpoot jan-van-gent en de vleugelloze aalscholver. Hun nesten zijn slordige hoopjes visgraten, zeewier en witte poep om hun nest koel te houden. De geur is allesoverheersend.
Dag twee eindigt anders dan gepland. Tijdens de duik raken mijn vrouw Melissa en ik door de stroming afgedreven. Ik heb weinig lucht over en we moeten als eersten omhoog. Bij het rubberbootje, dat heftig op en neer danst op de golven, wil Melissa snel aan boord. Ze doet haar vinnen uit, grijpt het metalen trapje — precies op het scharnierpunt klapt het dicht. Haar ringvinger zit ertussen, met haar volle gewicht eraan. Ik zie hoe haar vinger met zwarte handschoen tot een paar millimeter geplet wordt. Ze schreeuwt het uit.
Aan boord ziet het er niet goed uit. Het topje van haar vinger is open tot op het bot. Zout water heeft alles week en wit gemaakt en door het bloed dat langs haar pols naar beneden loopt ziet het er horrorachtig uit. Gelukkig is daar Kristy, een Canadese dierenarts met een indrukwekkende medische kit. Ze behandelt de wond samen met Christian en zet haar op een cocktail van antibiotica. ’s Avonds legt Christian de opties voor: terugvaren (twintig uur), een speedboot (zes uur over woeste zee), of doorzetten. Melissa besluit het aan te zien en door te gaan.
De volgende dag ziet de vinger er al wat beter uit. Terwijl de andere duikers walvishaaien en hamerhaaien spotten, rust Melissa die dag en de daaropvolgende uit. Kristy’s doel: Melissa op dag vijf en zes weer laten duiken — lukt. Met haar vinger stevig ingetapet en ingepakt in een medische handschoen, krijgt ze hulp van iedereen bij het aantrekken van haar uitrusting. We dalen af bij Darwin Island, en de befaamde El Darwin’s Arch. En bij Darwin’s Theatre, houden we ons vast aan de rotsen in de brute stroming. Om ons heen cirkelen hamerhaaien, Galapagoshaaien en Adelaarsroggen. Ze komen ons stuk voor stuk uitchecken en zweven naast en boven ons voorbij.
Als we terugkomen bij de Agua worden we opgewacht door tientallen vogels. Op de reling zitten de Jan-van-genten en Fregatvogels die brutaal het dek bevuilen. De kleuren van de rotsen, de vulkanische vormen, het ongerepte landschap — ook boven water is het adembenemend. Bij het eiland Fernandina duiken we met zeeleguanen die aan het zeewier aan de rotsen knabbelen. Een speelse zeeleeuw, blind aan één oog, duwt zich brutaal tussen ons en de iguana’s. Als ik hem negeer, bijt hij speels in het reptiel zodat die wegzwemt en hij weer alle aandacht krijgt.
We maken drie, soms vier duiken per dag. En bij Wolf eiland gaan we in een grot op vijftien meter diepte met sterke deining en amper zicht. Mijn lamp gaat aan en dan weer uit en vanuit een donkere hoek schiet er plots een zeeleeuw langs me. Ik slaak een kreet en voel me claustrofobisch en raak bijna in paniek. Melissa blijft rustig en ik volg mijn buddy.
Om ons heen cirkelen hamerhaaien, Galapagoshaaien en Adelaarsroggen. Ze komen ons stuk voor stuk uitchecken en zweven naast en boven ons voorbij
De laatste avond steken we de evenaar over en proosten op de bemanning — en vooral op Kristy. Alsof het zo moet zijn, verschijnen er zelfs maanvissen aan het oppervlak. Terug aan land gaan we naar het ziekenhuis. De vinger blijkt gebroken en wordt gespalkt. In Nederland volgt nog een operatie.
De reis loopt totaal anders dan verwacht, maar is niet minder indrukwekkend. De angst voor een liveaboard is weg. Duiken verbindt, zelfs met onbekenden. En een week zonder mobiel bereik? Heerlijk. En culinair gezien was het subliem! Elke lunch en diner zijn ware spektakel stukken en onze kamer met douche was echt luxe! We komen hier op deze bijzondere natuurplek, zowel boven- als onderwater zeker terug — dat staat vast. Want de Galapagos is iedere duikers natte droom.
Kristy’s tips
‘Dave en ik zijn meerdere keren op de Galapagoseilanden geweest – het blijft een magische plek om te duiken. We hebben over de hele wereld gedoken – van het Caribisch gebied tot Indonesië, Papoea-Nieuw-Guinea, Fiji en de Malediven – maar de Galapagos blijft ons trekken.
De eilanden zijn rauw, wild en onvoorspelbaar. Hier voel je de kracht van de Stille Oceaan. Ondanks de ruige elementen ervaar ik er altijd een diepe rust. Duiken is er soms uitdagend, met sterke stromingen en open oceaan. Onze eerste duik hier was best intimiderend, maar dankzij de uitstekende gidsen en panga-schippers voelden we ons snel op ons gemak.
De beste duikplekken bereik je alleen per liveaboard. Darwin en Wolf zijn spectaculair, boven én onder water. Na een inspannende duik beloont een walvishaai je soms met een magisch moment – oog in oog, langzaam voorbij glijdend. Duiken met zeeleguanen bij Cabo Douglas vonden we fantastisch, en één keer mochten we bij Cabo Marshall tussen een school manta’s zwemmen – een ervaring om nooit te vergeten.
Duiken en reizen kunnen lastig zijn bij gezondheidsproblemen, zeker op afgelegen liveaboards waar spoedeisende hulp vaak niet bereikbaar is. Als dierenarts ben ik gewend om medische middelen bij de hand te hebben, en ik wil nooit in een situatie belanden waarin ik een acute verwonding of ziekte niet kan behandelen.
Daarom neem ik altijd een basisset mee met chirurgisch materiaal, hechtlijm, steriele handschoenen, desinfectiemiddelen, verband, en medicijnen afgestemd op mijn persoonlijke en familiale medische geschiedenis. Zo ben ik voorbereid op alles, van infecties en diarree tot longontsteking. Ook heb ik pijnstillers, anti-misselijkheidsmiddelen, Benadryl, een EpiPen en antibiotische oor- en oogdruppels bij me. Ik raad iedereen met beperkte toegang tot medische zorg aan om met hun arts te bespreken welke middelen nuttig zijn.
Mijn hart zonk toen ik Melissa’s vinger zag: verbrijzeld, haar nagelbed weg – ik vermoedde dat het gebroken was. Ik raadde haar aan om DAN te bellen. Zij adviseerden medische hulp aan land, maar Melissa weigerde want dat zou betekenen dat de boot rechtsomkeer zou moeten maken en ze wilde niet dat de groep de duiken bij Wolf en Darwin zou missen.
Ik was onder de indruk van haar moed. Ze bleef, en ik deed wat ik kon. We spoelden de wond, bij gebrek aan zoutoplossing, met contactlensvloeistof, desinfecteerden, en brachten antibacteriële zalf aan. Na het verbinden plakten we nitrilhandschoenen vast om het zeewater buiten te houden. Ik gaf haar ook orale antibiotica vanwege de ernst van de breuk. Uiteindelijk is het haar gelukt na een paar dagen weer te duiken. Dat was werkelijk fantastisch.
Bram’s tips
‘Duiken rond de evenaar kan het hele jaar door. Van december tot april is het water gemiddeld warmer en helderder, met temperaturen tot 28°C bij Darwin en Wolf. Koelere locaties zoals Punta Vicente Roca blijven rond de 20°C. Tussen mei en november is het water iets kouder en minder helder door plankton, maar dit is hét seizoen voor grote, vrouwelijke walvishaaien. Kortom: elk seizoen biedt iets bijzonders en stelt niet teleur. We hebben wekelijks vertrek gedurende het hele jaar. We hebben 1x per 2 jaar groot onderhoud en dan zijn we gemiddeld 6 weken uit de vaart.’
Boeken kan via Oniric Cruises: www.oniriccruises.com.
Naast de liveaboards biedt reisorganisatie c als alternatief ook natuurcruises vanaf drie nachten aan, eventueel als aanvulling op een duikarrangement. Dan ontdek je de unieke fauna en flora van de eilanden met onder andere wandelingen en natuurinterpretatie op de eilanden, snorkelen en kajakken. Bram’s bedrijf kan ook assisteren voor een bezoek aan wat dit diverse land te bieden heeft, met Andes, Amazone, unieke cultuur, natuur en bovenal veel avontuur en authenticiteit! www.andeantc.com
