Op het WK onderwaterfotografie in Cuba in 2023 ontmoette ik een paar nieuwe mensen, waaronder Rikard en Elin Godlund van het fototeam Zweden. Ze wonen in Örebro en zijn lid van de Örebro Sportdykarklubb, ÖSDK. Dit is een duikvereniging in Väjern met 220 leden. Zij hebben maar liefst twee eigen clubhuizen: een in Väjern en een in Örebro. Rikard en Elin nodigde mijn vriend (Guido) en mij uit bij hen een kijkje te komen nemen en het duiken daar te ervaren. Ook Jos van Zijl en Dennis Buitelaar van het videoteam Cuba (video team op Cuba) en Arjan ter Bogt wilden erg graag mee en waren wij dus in de zomer van 2024 een weekje naar Väjern. Zij hebben de reis met de auto gemaakt en wij met het vliegtuig vanaf Schiphol.
Na een vliegreis van één uurtje vanuit Amsterdam landen we op Göteborg. Vanuit daar was het nog twee uur rijden met de huurauto naar de westkust. De route naar het clubgebouw van Örebro Sportdykarklubb was prachtig. We komen bij een typisch Zweeds rood houten huis dat van alle gemakken voorzien is: een grote opslag om de duikspullen te laten drogen met daarin de compressor, tien slaapkamers met ieder een eigen koelkast en een grote douche met sauna. En een mooie zitkamer waar gezellig werd gekletst met elkaar over het duiken.
Duiken konden we ‘s middags helaas niet meer omdat het weer te slecht was door de wind. Ze houden dit hier goed in de gaten omdat het heel wisselend kan zijn op zee. Rikard stelde voor om met de boot naar Smögen te varen. Dit is een leuk stadje waar de bekende gekleurde houten huisjes staan van Zweden. Erg leuk om daar met de boot doorheen te varen. Als afsluiter van de dag hebben met z’n allen lekker geborreld (we hadden tenslotte heel wat bij te kletsen) en genoten van heerlijke BBQ bij een mooie zonsondergang.
De volgende morgen konden we dan eindelijk onze eerste duik gaan maken. Sommigen van ons in een natpak, gelukkig waren de duikstekken niet ver van het clubhuis. Rikard was onze captain en hij wist precies hoe te varen. Bij onze duikplek aangekomen ging het anker overboord en spanden we nog een touw aan een grote steen. Elke duikstek heeft zijn eigen soort van ‘bootparkeerplaats’. Dit was niet altijd zonder gevaren want de rotsen zijn behoorlijk glad. De rotspartijen die overal liggen, zijn zo groot dat het wel lijkt alsof ze van piepschuim zijn: zo mooi rond en zo perfect.
De droogpakduikers gingen als eerste te water. Met een reden: de natpakduikers konden mooi op de boot passen en zodra de droogpakduikers bovenwater kwamen, konden de natpakduikers meteen het water in. Zodra zij dan ook weer boven waren, konden we gelijk terugvaren en kregen niemand het onnodig koud. De watertemperatuur was zo rond 10 graden.
Likskär
Onze eerste duik was bij Likskär. Altijd even wennen de eerste duik, maar wat was het helder onderwater en wat waren de rotsen mooi begroeid met grote wieren en dodemansduimen. Dit zachte soort koraal hadden wij nog nooit eerder gezien. Elin vertelde ons op de boot dat we zeker op zoek moesten gaan naar ‘Blennys’. Deze zitten in Zweden blijkbaar overal tussen de rotsen. Het zijn leuke kleine schattige visjes met hoorntjes, alleen zijn ze niet gemakkelijk te vinden. Aan het einde van onze duik vonden we er toch nog één en toegegeven, ze zijn leuk en klein, alleen wilde niet echt graag op de foto. Ze verstopte zich liever tussen de rotsen. Toen we na 50 minuten boven kwamen, scheen lekker het zonnetje en wat was dat fijn in de wind. Snel terug naar het clubhuis, voor een lekker warme douche. Een lokale tip van de Örebrose natpakduikers: draai de warmwaterkraan open en stop de douchekop in je natpak. Je warmt zo erg snel op.
Vämlengen
Voor de tweede duik gingen we naar Vämlengen. Deze stek ligt een beetje in een inham van stenen. De andere Zweedse duikers waren ook met een andere boot meegevaren. Het viel ons bij deze duikstek al gelijk op dat er heel erg veel mooie blauwe kwallen waren. Rikard gaf weer de briefing en toen was het weer eerst de beurt aan de droogpakduikers. Daarna was het onze beurt. We 
begonnen onze duik met echt heel veel kwallen. Opvallend was dat we hier blauwe lipvissen tegen kwamen. Het blijft bijzonder om zo’n mooi gekleurde vis in zulk koud water tegen te komen. We kwamen onderweg ook nog een hele grote kreeft tegen, wat zijn ze hier toch echt fascinerend groot. In deze gedeeltes van Zweden mag niet op kreeft gevist worden, vandaar dat ze hier zo groot zijn.
In totaal hebben we in deze week zeven duiken gemaakt aan de westkust. De duikstekken waren allemaal erg verschillend. Zo hebben we een driftduik gemaakt bij Hollandarberget. Dit is langs een 24 meter lange muur. Rikard bracht ons naar de duikstek en op zijn teken gingen we met een rol vanaf de boot het water in langs de muur. We lieten ons lekker meenemen door de stroming. Deze muur zat ook weer volgroeid met dodemansduimen en anemonen. Ook zagen we hier een hele grote Noordzeekrab. Hier hebben we wat groothoekfoto’s van gemaakt. Na 45 minuten duiken op een diepte van ongeveer 18 meter gingen we weer omhoog en kwam Rikard ons weer ophalen met de boot. De wind was nu wel wat kouder dus we waren blij dat we weer snel in onze natpakken onder de douche konden gaan staan. ’s Avonds hebben nog even nagepraat welke vissen we nu allemaal gezien hadden. Ook moest het Nederlands elftal voetballen, dus dat hebben we met zijn allemaal in onze oranje WK Cuba outfitjes op de telefoon gekeken. We hadden nu zelfs Zweedse supporters. Natuurlijk kon de rum ook niet ontbreken nadat Nederland gewonnen had. Zelfs de lucht buiten in Väjern kleurde die avond oranje.
Dennis, Jos en Arjan gingen na deze week naar huis. Nadat we die hebben uitgezwaaid, gingen wij nog één duik maken in Väjern. Het was lekker weer en we voeren naar de mooie duikplek St Häskär. We kwamen onderweg ook nog een hele grote groep zeehonden tegen, echt mooi zo in de natuur. De zee was zo glad als een spiegeltje, dat is ook wel eens fijn. De andere boot met Zweedse duikers was ook op dezelfde plek, dus we besloten nu een keer samen met Rikard en Elin te gaan duiken. Dan konden zij op onze boot passen. Natuurlijk was dit ook weer een duik dat we blennys gingen zoeken, daar word je steeds handiger in. Deze duik kwamen we ook weer vele grote krabben en kreeften tegen. Bijzonder was een Zonzeester. Deze was heel mooi rood van kleur en zag er uit als een zon, vandaar ook zijn naam. Ook zagen we een hele grote rots die echt helemaal vol gegroeid was met anemonen in alle kleuren en dodemansduimen. Hier verstopten de krabben zich in. Echt heel mooi om te zien.
Naar Örebro
Bij terugkomst was het tijd om de kamer op te ruimen en nog even Smögen in te gaan. Het weer was heerlijk, dus tijd voor een terrasje. De zoon van Rikard en Elin werkt bij een plaatselijke duikschool, dus daar zijn we ook nog even gaan kijken. Echt een mooie plek voor een duikschool en allemaal heel erg goed opgezet. Na het eten vertrokken we richting Örebro, ongeveer drie 
uurtjes rijden richting Stockholm. Örebro is een leuk gezellig plaatsje waar de duikclub ook een clubgebouw heeft. Ook hier hebben we een paar mooie dagen gehad. Naast duiken – spannend of het door kon gaan door het weer – hebben we hier ook hele mooie wandelingen gemaakt door de bossen van Zweden.
Op onze duikdag vertrokken we `s morgens heel vroeg richting het Vättern meer. Dit is een van de grootste zoetwatermeren van Zweden en is zo’n 128 kilometer lang. Wij wisten dus ook niet echt wat we moesten verwachten en we dachten in eerste instantie een beetje aan de Kraaijenbergse Plassen. Maar toen wij bij de boot aankwamen zagen we als snel dat dit meer toch wel ‘iets’ groter was. Deze boot was ook van de Örebro Sportdykarklubb. Het plan was om eerst met de boot naar het kleine eiland Fjuk Vättern te varen. Het meer was weer zo strak als een biljartlaken. Echt een fantastische omgeving. Voordat we het wisten waren we bij het onbewoonde eiland. Het eilandje is ongeveer 3,5 hectare groot en er staat een hele mooie vuurtoren op. Ook stonden volop gele bloemen in bloei. Heel bijzonder om alleen op zo’n mooi eiland te zijn. Nadat we er lekker geluncht (zelf gemaakte pannenkoekjes) hadden, vertelde Elin dat er bij het eiland ook een gezonken wrak ligt. Dit wrakje (Vraket Byälven) kun je al zien met snorkelen. Dit wilde Guido en ik natuurlijk 
graag even van dichtbij bekijken, dus duikpak aan, snorkelspullen mee en er heen. We konden het echt heel erg goed zien liggen vanaf de oppervlakte. De schroef was ook nog erg mooi intact. Daarna zijn we weer terug naar de boot gezwommen en vertrokken we dan echt naar onze duikstek. Dit was bij het Kung ring wrak op het Vätternmeer. Midden op het meer stopte Rikard ineens en ja hoor, hier was dan de duikstek. Hij twijfelde nog heel even dus ging zelf even onderwater kijken of hij goed zat: het klopte. Het anker ging naar beneden en we kwamen precies boven op het wrak uit, dus ook makkelijk te navigeren onderwater.
Eerst gingen Rikard en Elin te water. Ondertussen genoten wij nog even van het uitzicht op een vogeleiland, genoeg te zien. Toen zij bovenwater kwamen was het onze beurt en wat hadden we er zin in. We hadden onze duikpakken al aan dus konden zo het water in. We volgde het anker en we zagen de schim van het wrak al vrij snel in zicht komen. Het wrak ligt op 15,5 meter en is 30 meter lang en 7 meter breed. Het is gebouwd in 1889 in Tossebacken en is gezonken op 1918. Het bijzondere van dit wrak is dat het helemaal van hout is. We volgden de zijkant en we kwamen al snel bij de schroef van de boot uit. Wat was hij groot en wat zaten er veel zoetwaterkreeftjes overal. In elk gaatje waar we onze lamp op zetten kwam wel een kreeftje tevoorschijn. Er was zelfs een kreeftje dat naar zichzelf aan het kijken was in een luchtbel die tegen het wrak aan zat. We hebben het wrak ook rustig kunnen bekijken en na 50 minuten zijn we weer naar boven gegaan. Wat een mooie afsluitende duik was dit. Bijzonder om zo’n oud houten wrak nog zo goed intact te zien. We kleedden ons weer warm aan op de boot en we voeren weer terug naar Vättern. De zon ging alweer een beetje onder dus dat was op het water een heel mooi uitzicht. In de avond besloten we nog mooi af te sluiten met een hapje en drankje in Örebro.
Dit wat dan ook onze laatste dag bij Rikard en Elin. Wat hebben we genoten van het mooie Zweden en hun gastvrijheid en we komen hier nog zeker een keer terug!
