Reizen – Manado Bay, een vergeten baai

We kunnen weer: na tweeëneenhalf jaar coronapandemie een verre duikvakantie. We hoefden niet lang na te denken waarheen, we willen terug naar Divers Lodge Lembeh. Zo’n verre bestemming doen we alleen voor minimaal drie weken en dat is wel lang voor één locatie. In combinatie waarmee was dit keer lastiger om te bedenken. Eerder combineerde we Lembeh met Weda en Bangka. Maar de plekken waar we destijds verbleven zijn nog niet open. En Bunaken was leuk voor een keertje, maar niet voor herhaling vatbaar. Eerder, jaren geleden, hebben we een paar duiken langs de kust bij Manado gemaakt. Dat was erg leuk, dus waarom niet een weekje duiken in Manado Bay?

Dat was gemakkelijker gedacht dan gedaan. Als je googelt op ‘duiken Manado’ of ‘dive Manado’ kom je in veel gevallen uit bij duikresorts op Bunaken. Dus verder gezocht, er zitten immers verschillende duikresorts in en rond Manado. In maart 2022 mail ik er verschillende, zonder veel resultaat. Ze duiken alleen bij Bunaken, nemen alleen groepsboekingen aan, duiken alleen ’s middags in de baai, zitten vol of reageren niet op m’n mail. Op één na: Daniel van Tasik Ria Resort kan wel wat voor ons regelen. Normaal duiken zij ook voornamelijk bij Bunaken, maar hij stelt een eigen bootje voor, zodat we kunnen gaan en staan waar we willen. Kamer en alle maaltijden erbij, alles voor een zeer schappelijke prijs. Aangezien we niet gebonden willen zijn aan maximale duiktijden en elke dag een lange nachtduik willen maken, betalen we een kleine extra vergoeding voor de overuren van de divemaster. Prima voorstel. In oktober gaan we eindelijk weer eens duiken in warm water.

Het resort ligt op ongeveer anderhalf uur rijden van de luchthaven. Manado is schoner dan we ons kunnen herinneren, minder vuil op straat. Van corona merken we, uitgezonderd de verplichte mondkapjes, niets. Totdat we aankomen in het resort, het is er uitgestorven. Personeel is er genoeg, maar er zijn nauwelijks andere gasten. Van de vijftig kamers zijn er maar drie bezet en na een paar dagen zijn we de enige duikende gasten. Af en toe zijn er wel daggasten die gebruik maken van het zwembad of restaurant.

We hebben, misschien daarom, een upgrade gekregen en verblijven in een ruime cottage met open badkamer in Balinese stijl. In de kamer staat een grote waterkoeler met drinkwater, erg praktisch, net als het kleine koelkastje.

Het resort ligt tussen twee openbare stranden in en in de kleine baai voor het resort liggen ook vissersbootjes. Misschien wat minder privé, maar wel erg leuk voor het vakantiegevoel. De sunset bar is bij gebrek aan gasten gesloten. Jammer, want het is een mooie plek om van de zonsondergang te genieten. Maar we zijn na de lange reis aardig gesloopt, dus gaan we vroeg onder het lakentje.

Na een lekker ontbijt van pannenkoeken voor mij en nasi goreng voor Rokus gaan we aan boord. Het is even wennen op de boot, we hebben niet eerder met een zo’n kleine speedboot gedoken. Maar het went snel. De duikstekken zijn nooit ver weg, variërend van een paar minuten naar het huisrif tot ruim een half uur voor de verder weg gelegen duikstekken.

 

Bulo, BMJ en Circus Critter

De eerste duik maken we bij Bulo, een puinhelling met wat koraalblokken. Het water is 30 graden, wat warmer dan verwacht. We komen veel oude bekenden tegen onderwater, waaronder aardig wat soorten naaktslakken zoals Halgerda batangas en Chromodoris geometrica. Aan het eind van de duik nog een ribbon eel – de Rhinomuraena quaesita, blauwgeel, een mannetje dus.

De tweede duik bij BMJ, genoemd naar de divemasters Benny, Melky en Jimmy die deze duikstek ontdekt hebben, is wat zanderiger. Er zit enorm veel klein visgrut en weer veel zeenaaktslakjes. Ook vinden we een winged pipefish (Halicampus macrorhynchus).

‘s Avonds maken we met de boot een duik op het huisrif. Of eigenlijk een van de huisriffen. Doordat er voor de kust een grote ondiepe plaat is, ligt het huisrif van Tasik Ria niet evenwijdig, maar haaks op de kust. Er zijn drie duikstekken, Circus Critter 1, 2 en 3, die allemaal zeer verschillend zijn. De eerste nacht beginnen we op Circus Critter 1, een wat zandige duikstek met zeegras en wat puin. Er is veel leuks te vinden in alle soorten en maten. Van kleine Berry’s bobtail squid (Euprymna berryi) en mini pipehorses tot een flinke octopus en een enorme tong (Brachirus heterolepis), maatje gezinsdiner. De anderhalf uur vliegen om.

 

Manado Bay kent veel duikstekken, we duiken vrijwel steeds op andere plekken.

 

De trimvesten en automaten laten we achter op de duiksteiger, die worden gespoeld door de crew. Kleine spullen nemen we mee naar de kamer. We hebben een douche en een bad, erg handig om wat spullen te spoelen. Na een paar dagen nemen we ook de pakken mee terug naar de kamer. Vooral ook omdat je met je pak aan minder lek gestoken wordt door de muggen. Gelukkig hebben we daar op de kamer weinig last van.

 

Titoi 1 en 2

De tweede dag duiken we bij Titoi 1 en 2. Ondiep ligt een koraalrif met veel vis, dieper een helling van donker en wat modderig zand. De stek ligt dicht bij een riviermonding waardoor het zicht wat minder is. Dieper is het is een beetje een muck duikstek, met een witte Bladvis (Leaf scorpionfish, Taenianotus triacanthus) en Pughead pipefish (Bulbonaricus brauni). Die laatste zijn redelijk gemakkelijkk te vinden, maar een crime om te fotograferen. Ze zitten verscholen in het koraal en zijn heel beweeglijk. Ondieper een leuk rifje met veel soort koraalvissen en weer leuke zeenaaktslakjes, waaronder een rood gestippelde nembrotha (Nembrotha yonowae), Phyllodesmium koehleri en de kleurrijke Caloria indica. De tweede duik is wel wat onrustig door rare stroming die steeds wisselt van richting, afhankelijk van onze diepte.

’s Nachts duiken we weer op het huisrif, nummer 2 dit keer. Geen zand maar een koraalduik. Het koraal is een appartementengebouw vol krabjes, galathea’s en garnalen. We zien drie soorten octopus: een dagoctopus (Octopus cyanea), Coconut octopus  (Amphioctopus marginatus) en Long-arm octopus (Abdopus sp.). En een voor ons nieuw naaktslakje, een Taringa halgerda.

Beter dan Lembeh?

Op duikdag drie wanen we ons even op Lembeh. Duikstek Popoh wordt ook wel Little Lembeh of Bethlehem, een verbastering van Better than Lembeh, genoemd. Beter dan is het zeker niet, maar het is wel een erg leuke stek. Napoleon snake eel (Ophichthus bonaparti), Marbled snake eel (Callechelys marmorata) en Blackfin snake eel (Ophichthus altipennis), Beaked sea snake (Enhydrina schistosa) en meerdere Ocellated Tozeuma garnalen (Tozeuma lanceolatum).

Tijdens de nachtduik op deze dag begeeft de flitser het. Alles is geladen, maar na een paar opnames gaat de boel op zwart. We besluiten de duik af te breken om uit te zoeken wat er mis is. Boven gekomen begint Rokus te roepen. Er zit een grote zeeslang (Laticauda colubrina) tussen zijn slangen en het beest maakt geen aanstalten om te vertrekken. Gelukkig kan ik het dier met m’n lamp verjagen.

Onze dagindeling is in principe heel simpel. Na een vroeg ontbijt gaan we rond 8 uur naar de boot. Dan twee duiken maken en terug naar het resort. Daarna lunchen, camera en flitsers laden en siësta. Om 18 uur vertrek voor de nachtduik, een laat diner, lampen aan de lader en slapen. Op dag 4 wordt die dagindeling verstoord. Bij het ontbijt aangekomen blijkt de kok ziek te zijn. Er is een andere gebeld, maar die moet uit Manado komen, dus dat gaat even duren. Ik stel voor om zelf even de keuken in de kruipen, maar dat is geen optie. Dus wachten we geduldig af. Thee en koffie is geen probleem en een uurtje later zitten we alsnog aan een lekker ontbijt.

 

Wasmachine

Duikstek Mutiara (Parel) klinkt lieflijk, maar is dat niet. Op zich een leuke stek, maar het heeft flink geregend en het zicht dicht bij een riviermonding is fors minder. Op zich is dat niet het probleem. De stroming wel, aan het eind van de duik komen we in een wasmachine terecht. Rokus zit ietsjes ondieper en wordt opgepakt door de stroming en verdwijnt razendsnel uit beeld. Vlak daarna zie ik een enorme rotspartij opdoemen met daarboven een flinke branding. Geen plek om boven te komen, dus laat ik me snel wat zakken. Voordat ik me af kan vragen hoe ik de rotsen kan omzeilen zie ik Donnij er soepeltjes tussendoor schieten. Ok, dat gaat dus vanzelf, een meevaller. Aan de andere kant van de rotsen is het rustiger en al snel zie ik Rokus en Donnij weer. Bovengekomen blijkt het tijdens onze duik een enorm golfslagbad geworden, hoge golven komen van alle kanten. Donnij kent z’n pappenheimers en loodst ons snel naar rustiger vaarwater waar het bootje ons op kan pikken.

Mysterie

Als we ’s nachts wakker worden horen we buiten een raar geluid. Het klinkt als duikflessen die tegen elkaar stoten. Maar de duikflessen staan op de duiksteiger, ver van ons huisje, dus dat kan niet kloppen. De nachten erna horen we het weer. Niet dat we er wakker van worden, maar als je wakker bent kun je het wel horen. We vragen het na bij Daniel en wat blijkt: Bij Dive into Lembeh, het zusterresort, is de Nitrox-compressor stuk en onderdelen zijn niet leverbaar. Daarom wordt er ’s nachts bij Tasik Ria gevuld. Wat we horen is het laden van flessen in een vrachtwagen. Mysterie opgelost en gezien het aantal flessen zijn er in het andere resort blijkbaar meer duikgasten.

Manado Bay kent veel duikstekken, we duiken vrijwel steeds op andere plekken. Een enkele doen we meerdere keren. Bijvoorbeeld Celebes is er eentje die voor herhaling vatbaar is. Het is een afwisselende stek van zand met kleine en grotere koraalblokken, met ondieper een koraaltuintje. Ook hier zitten weer veel soorten naaktslakjes, waaronder een piepkleine Psychedelic nudibranch (Sagaminopteron psychedelicum), verschillende Goniobranchus kuniei, Trapania naeva en Glossodoris pallida. Op het zand zitten op een plek tientallen Chelidonura varians, waarvan een aantal parend.

Halverwege de week maken we weer een nachtduik bij Circus Critter 1. Het begint wel erg stil, de zandvlakte lijkt leeg. Maar na een ruim half uur breekt het nachtleven los. We vinden een Whitemargin stargazer (Uranoscopus sulphureus), drie Pegasus sea moths (Eurypegasus draconis), een Ambon scorpionfish (Pteroidichthys amboinensis) en een Hairy shrimp (Phycocaris simulans). Rokus vermaakt zich een poosje met een erg actieve Smooth box crab (Calappa calappa), maar weet hem uiteindelijk wel te kieken, de aanhouder wint. Weer zo’n duik waarbij de tijd vliegt.

Na acht dagen en 24 duiken is er een eind gekomen aan ons bezoek aan Manado Bay. We hebben ons prima vermaakt bij Tasik Ria. Afwisselend gedoken en erg lekker gegeten. Een prima prijs-kwaliteit-verhouding. En we hebben alle duikstekken voor onszelf. Heel af en toe zien we ’s middags een andere boot met duikers varen. Heerlijk die rust, waar vind je dat nog?

 

---

Manado Bay praktisch 

Manado Bay begint ten noordwesten van de stad Manado en reikt helemaal tot aan het zuiden, voorbij Lumbalumba Resort, tot aan de rifrand van een klein vissersdorpje genaamd Poopoh. Dat meest zuidelijke deel is ook onderdeel van Bunaken Nationaal Park en het gaat zelfs nog verder, voorbij de meest zuidwestelijke hoek van Manado Bay, verder naar het zuiden.

Reis
Noord-Sulawesi, het deel van Indonesië waar Manado Bay ligt, heeft een zeer gelijkmatig klimaat, het hele jaar door is het er warm en vochtig. Vermijd je graag drukte? Het hoogseizoen voor toerisme is van december tot februari. Om er te komen ben je even onderweg. Je reist van Amsterdam via Singapore of Jakarta naar de luchthaven van Manado.

Duiken
Je lange reis wordt beloond met prachtig duiken en een heerlijk eiland. Je duikt altijd met een gids en nitrox is aanwezig. Je duikt in helder water, met riffen, zand- een zeegrasbodems en ook muckdiving is zeker mogelijk.

Valuta
In Indonesië betaal je in Rupiah (IDR). De wisselkoers ten opzichte van de euro is nogal wisselend.

Vaccinaties
Ongeacht verblijfsduur worden de volgende vaccinaties voor Indonesië aangeraden: vaccinatie tegen DTP (difterie, tetanus en polio) en vaccinatie tegen hepatitis A (besmettelijke geelzucht). Als je geen mazelen of een vaccinatie tegen mazelen hebt gehad, wordt een BMR-inenting aanbevolen voor Indonesië. Coronavaccinaties worden streng gecontroleerd in Indonesië en er gelden nog steeds restricties voor buitenlandse reizigers bij binnenkomen van het land. Check de laatste stand van zaken op www.nederlandwereldwijd.nl/reisadvies/indonesie.

Tijd
Het is in Manado Bay zes uur later tijdens de Nederlandse zomertijd. In de Nederlandse wintertijd is het er zeven uur later.

Taal & cultuur 
De mensen in Manado en omgeving spreken Manado Maleis onderling. De toeristentaal is Engels.